Franz JONAS [franc jonas] (naskiĝis la 4-an de oktobro 1899 en Vieno - mortis la 24-an de aprilo 1974) estis prezidento de Aŭstrio kaj esperantisto.
Franz Jonas | |
---|---|
Persona informo | |
Naskonomo | Franz Josef Jonas |
Naskiĝo | 4-an de oktobro 1899 en Floridsdorf |
Morto | 24-an de aprilo 1974 (74-jaraĝa) en Vieno |
Mortokialo | Kancero |
Tombo | Centra Tombejo de Vieno |
Lingvoj | Esperanto • germana |
Ŝtataneco | Cislajtio Aŭstrio Nazia Germanio |
Alma mater | Universitato de Vieno |
Familio | |
Patro | Josef Jonas (en) |
Patrino | Katharina Rokos (en) |
Frat(in)o | Rudolf Jonas (en) |
Edz(in)o | Margarete Jonas (en) |
Okupo | |
Okupo | proofreader (en) (1919–1932) kompostisto politikisto book printer (en) esperantisto komercisto |
Li estis de ĉeĥa deveno. Lia patro Josef Jonáš estis agrokultura laboristo, kiu en 1895 foriris el la naska vilaĝo Kamenice apud Jihlava, ekloĝis en Floridsdorf, kiu en 1905 fariĝis parto de Vieno. Li laboris en ŝraŭbejo ĉe la konstruado de kluzo apud Nussdorf. Li edziĝis al Kateřina Rokosová, samlandanino el Pavlov apud Třešť.
Franz Jonas naskiĝis kiel kvara el entute ok infanoj de simpla laborista familio. Li lernis la metion de kompostisto kaj poste vastigis siajn sciojn en popola altlernejo kaj en la laborista altlernejo de Döbling.
Reveninte el la milito, Franz Jonas denove eklaboris kiel kompostisto en la presejo, en kiu li lernis sian metion, kaj en 1924 li estis promociita al korektisto. En danckurso en 1920, li renkontis dancpartnerinon, Margarete Towarek (1898–1976), kiu iĝis plej grava persono en lia vivo. Spertante, ke ili havas similajn ŝatokupojn, ili geedziĝis en decembro 1922.
La Internacian Lingvon li eklernis en 1922 kaj tuj la sekvantan jaron sukcese trapasis la instruistan ekzamenon por poste gvidi multajn vesperajn kursojn. Kiel sekretario de Aŭstria Laborista Ligo Esperantista (ALLE) kaj dum kelkaj jaroj la ĉefa aktivulo de la forta laborista Esperanto-movado en Aŭstrio, li kunorganizis la 5-an SAT-Kongreson (1925) en Vieno; ekde 1926 Jonas estis ankaŭ la administranto de la revuo La Socialisto - organo de ALLE - en kiu aperis multaj liaj artikoloj. Ĉiam skeptika pri la idearo kaj organiza strukturo de SAT, li estis la iniciatinto de la fondo de "Internacio de Socialistaj Esperantistoj" en 1933, kies vicgvidanto li fariĝis. Tiu organizaĵo apenaŭ povis efike ekagi, ĉar ĝia ĉefa kolono, ALLE, kun preskaŭ 2 000 membroj komence de 1934 (kompare la neŭtrala E-o movado en Aŭstrio havis nur 500 anojn tiam) , estis en marto 1934 malpermesita kune kun ĉiuj aliaj laboristaj asocioj (vidu Aŭstrofaŝismo). Jonas fuĝis al Ĉeĥoslovakio, riskis reveni post kelkaj monatoj kaj estis arestita; pro manko de pruvmaterialo li estis liberigita post 14 monatoj.
La vera politika kariero de Franz Jonas komenciĝis nur en 1948, kiam li iĝis urba konsilanto pri nutraĵ-problemoj. En 1951 li elektiĝis kiel urbestro de Vieno, kaj en 1965 kiel Federacia Prezidento; en 1971 li estis reelektita kun dua sesjara mandato, fariĝante tiel la plej longe oficanta aŭstria Prezidento. Jonas ĝuis grandajn reputacion kaj respekton pro sia varmkora karaktero, modesteco kaj diligento.