Back معقد استخلابي Arabic Хелаты Byelorussian Quelat Catalan Chelat Danish Chelatkomplexe German Kelaadid Estonian چنگاله Persian Crágchoimpléasc Irish Quelato Galician Chelatas Lithuanian
Enekompleksa kombinaĵo estas kemia kombinaĵo, kies molekulo enhavas du aŭ pli multajn apartajn ligojn inter plurdentohavaj (plurfoje ligiĝantaj) ligitaĵoj kaj sola centra atomo. Kutime ĉi tiuj ligitaĵoj estas organikaj kombinaĵoj, kaj estas nomataj kiel enekompleksaj kombinigantoj, enekomplekse kombinigantaj agentoj aŭ izolaj agentoj.
La ligitaĵo formas enekomplekse kombinigan komplekson kun la bazo. Enekomplekse kombinigaj kompleksoj estas en kontrasto kun kunordigaj kompleksoj kun unudentohavaj ligitaĵoj, kiuj formas nur unu ligon kun la centra atomo.
Enekompleksaj kombinigantoj, laŭ ASTM-A-380, estas kemiaj kombinaĵoj kiuj formas solveblajn, kompleksajn molekulojn kun certaj metalaj jonoj, malaktivigante la jonojn tiel ke ili ne povas normale reagi kun aliaj elementoj aŭ jonoj por produkti sedimentojn aŭ krustojn.
La nomo "pinĉiloforma kombinaĵo", "ungegoforma kombinaĵo" estas pro tio ke la ligitaĵoj kuŝas ĉirkaŭ la centra atomo simile al la ungegoj de omaro.
Ekzemple, α-aminoacetata acido (glicino) povas peakcii kun kupra (II) hidroksido, formante bluo-violkoloran firman komplekson, solveblan en akvo:
- Cu(OH)2 + 2 NH2CH2COOH = [Cu(NH2CH2COO)2] + 2H2O
La ligitaĵo NH2CH2COO− (glicino-jono) estas dudentohava ligitaĵo, formanta du ligojn kun baza atomo. La unua ligo estas tra atomo de oksigeno de la karboksila grupo kaj la dua estas tra la atomo azoto.
La komplekso enhavas du kvinatomajn ciklon kaj estas multe stabila. Konstanto de formiĝo de la duglicinato de kupro (II) β2 egalas al 1,8·1015