Back Corioliskrag Afrikaans تأثير كوريوليس Arabic Efeutu Coriolis AST Koriolis qüvvəsi Azerbaijani Сіла Карыяліса Byelorussian Кориолисова сила Bulgarian कोरिओलिस बल Bihari কোরিওলিস প্রভাব Bengali/Bangla Nerzh Coriolis Breton Efecte de Coriolis Catalan
Moviĝantaj objektoj en turniĝantaj sistemoj deturniĝas en vidado de kunmoviĝanta observulo. En la sistemo ĉi tiu deturno ŝajnas kiel forto, la Koriolis-forto, nomita laŭ Gaspard Gustave de Coriolis.
La Koriolisforto estas tiel-nomita ŝajnforto, ĉar ĝi ne ekzistas en statika sistemo. Tie ĉiuj movoj sen fortoj estas rektliniaj. Koriolisforto aperas nur en rotaciantaj sistemoj. Ĝi reprezentas akcelon ortan al la direkto de la movo, kiu faras, ke ĉiuj senfortaj movoj ŝajnas fleksitaj observate de rotaciaj sistemoj. Eble Koriolis-efiko estus pli bona priskribo, ĉar ĝi ne koncernas veran forton.
La Koriolisforto aperas aldone al la centrifuga forto. Ĝi estas nur ekzistanta apud objektoj moviĝantaj rilate al la (rotacia) sistemo. La centrifuga forto estas la statika (t.e. sole loko-dependa) komponanto, la koriolisforto la dinamika (rapido-dependa) komponanto de la rezultanta ŝajnforto.
La koriolisforto estas ankaŭ parto de la "geostrofio", respektive la geostrofia ekvilibro, de la atmosfero aŭ de la oceanoj.