Mezuro

Por aliaj uzoj, vidu la paĝon Mezuro (apartigilo).

Mezurado estas la tuto de agoj plenumataj per mezuriloj kun celo trovi nombran valoron de mezurinda grando en akceptita mezurunuo. Mezuro estas unu el tiaj agoj aŭ ties rezultanta valoro mem. Oni distingas du manierojn de mezurado:

• rektan mezuradon: oni komparas la mezuratan valoron kun baza valoro – ekzemple, kiam oni uzas graditan liniilon
• nerektan mezuradon, kiu estas bazita sur konata dependo de trovinda grando kaj senpere mezurebla grando.

Mezurado estas la kvantigo de atributoj de objekto aŭ okazaĵo, kiu povas esti uzata por kompari kun aliaj objektoj aŭ eventoj.^[1][2] Alivorte, mezurado estas procezo determini kiom granda aŭ malgranda fizika kvanto estas kompare kun baza referenca kvanto de la sama speco. ^[3] La amplekso kaj apliko de mezurado dependas de la kunteksto kaj fako. En natursciencoj kaj inĝenieriko, mezuradoj ne validas por nominalaj trajtoj de objektoj aŭ okazaĵoj, kio kongruas kun la gvidlinioj de la "Internacia vortaro de metrologio" publikigita fare de la Internacia Oficejo de Pezoj kaj Mezuroj.^[2] Tamen, en aliaj kampoj kiel ekzemple statistiko same kiel ĉe sociaj kaj kondutismaj sciencoj, mezuradoj povas havi multoblajn nivelojn, kiuj inkludus nominalajn, ordan, interval- kaj proporcioskalojn.^[1][4]

Mezurado estas mejloŝtono de komerco, scienco, teknologio kaj kvantesplorado en multaj fakoj. Historie, multaj mezursistemoj ekzistis por la multfacetaj kampoj de homa ekzistado por faciligi komparojn en tiuj kampoj. Ofte ĉi tiuj estis atingitaj per lokaj interkonsentoj inter komercaj partneroj aŭ kunlaborantoj. Ekde la 18-a jarcento, evoluoj progresis direkte al unuigaj, vaste akceptitaj normoj kiuj rezultigis la modernan Internacian sistemon de unuoj (SI). Ĉi tiu sistemo reduktas ĉiujn fizikajn mezuradojn al matematika kombinaĵo de sep bazunuoj. La scienco de mezurado estas traktita en la kampo de metrologio.

Mezurado estas difinita kiel la procezo kompari nekonatan kvanton kun konata aŭ norma kvanto.

1. ↑ ^{1,0 1,1} Pedhazur, Elazar J.. (1991) Measurement, Design, and Analysis: An Integrated Approach, 1‑a eldono, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, p. [htt://archive.org/details/measurementdesig00dh/e/n327 15]–29. ISBN 978-0-8058-1063-9.
2. ↑ ^{2,0 2,1} (2008) International Vocabulary of Metrology – Basic and General Concepts and Associated Terms (VIM), 3‑a eldono, International Bureau of Weights and Measures.
3. ↑ Young, Hugh D. (2012) University Physics, 13‑a eldono, Pearson Education Inc.. ISBN 978-0-321-69686-1.
4. ↑ “Level of measurement”, Encyclopedia of Public Health.