Pariza Komunumo (1871)

Pariza Komunumo
socia eksperimento grupa ago administra teritoria unuo organizaĵo insurekcio commune (en)
Komenco	18-a de marto 1871 vd
Fino	28-a de majo 1871 vd
Geografia situo	48° 51′ 25″ N, 2° 21′ 5″ O (mapo)48.8569444444442.3513888888889Koordinatoj: 48° 51′ 25″ N, 2° 21′ 5″ O (mapo)
Lando(j)	Francio vd
DEC
Pariza Komunumo (1871)
Lingvoj	franca lingvovd
Partoj Repression of the Commune (en) , Comité central républicain des Vingt arrondissements (en) , komunardo, Union des femmes pour la défense de Paris et les soins aux blessés (en) , Central Committee of the National Guard (en) kaj Uprising of March 18, 1871 (en) vd
v • d • r

Pariza Komunumo
18-a de marto 1871 – 28-a de majo 1871
socia eksperimento • insurekcio • organizaĵo • grupa ago • administra teritoria unuo • commune
Geografio
Ĉefurbo:	Parizo
Loĝantaro
Lingvoj:	franca lingvo
Ŝtat-strukturo
Ŝtat-strukturo:	parlamenta respubliko
Monunuo:	franca franko
Antaŭaj ŝtatoj: Postsekvaj ŝtatoj: Elstaraj historiaj eventoj Diplomatiaj rilatoj   Partoj Repression of the Commune • Comité central républicain des Vingt arrondissements • komunardo • Union des femmes pour la défense de Paris et les soins aux blessés • Central Committee of the National Guard • Uprising of March 18, 1871 vd
v • d • r

La Pariza Komunumo (france la Commune de Paris) estis revolucia registaro en Parizo (Francio) de la 26-a de marto ĝis la 20-a de majo 1871. Ĝi nomis sin laŭ antaŭa revolucia registaro (Pariza Komunumo (1792)) kiu ludis gravan rolon en la Franca Revolucio en 1792.

Post la malvenko de Francio kontraŭ Prusio en la Franc-germana milito 1870-71, la parizanoj kiuj suferegis pro malsato kaj frostego dum vintra sieĝo, malvolonte akceptis planojn pri kapitulacio de la registaro. Insurekcia registaro elektiĝis la 26-an de marto kun multaj unuarangaj respublikanoj kiaj Charles Delescluzes, Jules Vallès, kaj regis la urbon ĝis la "Sanga semajno" (22-a ĝis 26-a de majo 1871).

Tiuj eventoj multe impresis la tutan socian movadon dum sekvantaj jardekoj en Francio sed ankaŭ en aliaj landoj de Eŭropo. Lenin eltiris lecionojn el la malvenko de la Komunumo por sukcesigi la oktobran revolucion. Certe ankaŭ Karl Marx verkis pri la komunumo de Parizo kaj komentis ĝian fiaskon.