Zambio

Zambio
Republic of Zambia
Detaloj	Detaloj
Nacia himno: Stand and Sing of Zambia, Proud and Free
Nacia devizo: One Zambia, One Nation
suverena ŝtato lando sen maraliro respubliko lando vd
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Lusako, 15° 25′ S 28° 17′ O / 15.417 °S, 28.283 °O / -15.417; 28.283 (mapo)
Oficiala(j) lingvo(j)	angla
Uzata(j) lingvo(j)	angla lingvo, angla lingvo, Congo Swahili, Yauma, Mambwe-Lungu, Bwile, Mwanga, Mbukushu, Aushi, Nkoya, Totela, Mbowe, Mashi, Settler Swahili, Nsenga, Simaa, Ila, Soli, Kunda, Nyiha, Tabwa, Luyana, Kuhane, Lala-Bisa, Lenje, Lambya, zambia signolingvo, Lamba, njanĝa lingvo, Bemba, Luvale, lundaa lingvo, lozia lingvo, Kaonde, Ŝona lingvo, tumbuka lingvo, Ĉitonga lingvo, Mbunda, Sala, Nyika
Areo	752 614 km²
- % de akvo	0 %
Loĝantaro	19 610 769 (2022)
Loĝdenso	17 loĝ./km²
Loĝantoj	bemboj, ĉitongoj, lozioj k.a.
Vivolongo	49 jaroj (2010)
Horzono	+2
Interreta domajno	zm
Landokodo	ZM
Telefona kodo	260
Plej alta punkto	Mafinga Central
Plej malalta punkto	Zambezi
Politiko
Politika sistemo	respubliko
Ŝtatestro	Hakainde Hichilema
Ĉefministro	Edgar Lungu
Nacia tago	24-a de oktobro
Sendependiĝo disde Unuiĝinta Reĝlando	24-a de oktobro 1964
Ekonomio
Valuto	Zambia kvaĉo ZMW
MEP	laŭ 2012
– suma	$ 20 517 Mio.
– pokapa	$ 1 473
Membro de Organizaĵo por la Malpermeso de Kemiaj Armiloj (2001–) Monda Organizaĵo pri Komerco (1995–) Multflanka Investado-Garantia Agentejo (1988–) Tutmonda Pridogana Organizo (1978–) Internacia Centro por Dispozicio de Disputoj pri Investado (1970–) Universala Poŝta Unio (1967–) Interpol (1966–) Internacia Disvolviĝa Asocio (1965–) Internacia Financa Korporacio (1965–) Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo (1965–) Internacia Telekomunika Unio (1965–) Monda Organizaĵo pri Meteologio (1964–) Unuiĝintaj Nacioj (1964–) Unesko (1964–) Komunumo de Nacioj (1964–) Misio de Unuiĝintaj Nacioj kaj Afrika Unio en Darfuro Internacia Organizaĵo por Normigado Grupo de Afrikaj, Karibaj, kaj Pacifikaj Ŝtatoj Monda Organizaĵo pri Sano Sud-Afrika Disvolviĝa Komunumo Internacia Organizo por Migradoj Internacia Valuta Fonduso Traktato pri Nuklea Ne-disvastiĝo Organizaĵo pri Nutrado kaj Agrikulturo Grupo 77 Afrika Banko por Disvolviĝo Afrika Unio Konvencio de Lomeo Internacia Olimpika Komitato Internacia Atomenergia Organizaĵo Internacia puna kortumo Internacia Organizaĵo de Laboro Internacia Civila Aviada Organizaĵo Internacia Federacio de Societoj de Ruĝa Kruco kaj Ruĝa Krescento Internacia konfederacio de liberaj sindikatoj Internacia Fonduso por Agrikultura Disvolviĝo Afrika Kontinenta Liberkomerca Areo vd
v • d • r

Zambio, oficiale la Respubliko Zambio (angle Republic of Zambia) estas lando sen maraliro en la sud-centra parto de Afriko. Ĝi limas al la Demokrata Respubliko Kongo norde, Tanzanio nordoriente, Malavio oriente, Mozambiko, Zimbabvo, Bocvano kaj Namibio sude, kaj Angolo okcidente. La ĉefurbo de Zambio estas Lusako, kiu ankaŭ estas la plej granda urbo en la lando Laŭ areo, ĝi estas la 38-a plej granda lando en la mondo, sed laŭ ĝia taksata loĝantaro de 17,3 milionoj ĝi estas nur la 68-a plej granda lando en la mondo. La lando alfrontas grandegajn defiojn pro malriĉeco kaj aidoso (en la 1970-aj jaroj unu el du zambiaj junuloj mortis pro aidoso). La oficiala turisma estraro de Zambio nomas la landon "La papilio en la koro de Afriko",  hejmo de la legendaj afrikaj migraj safaroj (ekzemple en la Nacia Parko  Suda Luangvo), Viktoria Akvofalo^[1] samkiel 17 aliaj grandaj akvofaloj kaj kvin grandaj lagoj,

• Landkodo: ZM.
• Nomo en Esperanto: [m] Norda Rodezio; [o] Zambia Respubliko.
• Nacia nomo: Republic of Zambia.
• Areo: 752 614 kv.km.
• Politika sistemo: respubliko.
• Ŝtatestro: prezidento Hakainde Hichilema (2021)
• Ĉefurbo: Lusako (641 mil).
• Loĝantaro: 18 759 161 (2021-03-28)^[2] de kiu ĉ. 8 milionoj loĝas en urboj.
• Riveroj: Zambezi, Luangvo, Kafue
• Ŝtatlingvo: angla.
• Pokapa GNP: 400 $.
• Monunuo: Zambia kvaĉo $.

1. ↑ (en) Gray William, Globetrotter Travel Guide Zambia and Victoria Falls, New Holland Publishers (UK) Ltd, London, 2007
2. ↑ (en) Zambia, Worldometer