Ahots zuri

Ahots zuria edo haur ahotsa deitzen zaio haurrek pubertaroa baino lehen duten ahots musikalari. Haur baten laringea emakumearena baino laburragoa da, eta gizonezkoarena baino askoz ere txikiagoa; horregatik, ahots zuriak oso altuak dira. Oro har, haur baten tesitura askoz txikiagoa da heldu batena baino, zortzidun bat haurren kasuan helduen biren aurrean.^[1][2] Tesitura altuagoa eta zabalera gutxikoa izateagatik ez ezik, haurren ahotsak musikalki garatuta ez egoteagatik bereizten dira, eta, beraz, heldu baten tinbre-aberastasuna ez edukitzeagatik, eta bibratorik ez edukitzeagatik: «kolorerik» ez edukitzeagatik ematen zaie «ahots zuri» izena.^[3]

Jakina, haurren ahotsa ez da konstantea adinarekin: laringea emeki-emeki haziz doa, eta, beraz, tonua baxuago bihurtzen da, eta tesitura, berriz, luzatu egiten da: 3 urterekin barne har ditzake re₅ batetik la₅ batera (nazioarteko erregistro-indizearen arabera ―munduko herrialde guztietan erabiltzen da, Belgikan, Frantzian eta Espainian izan ezik―, 440 Hz-eko la nota la₄ gisa adierazten duena), eta 9 urterekin si₄ batetik re₆ batera, 12 urterekin haurren garapen osoa lortzen du, normalean la₄ batetik re₆. batera. Aurreko balioak gutxi gorabeherakoak dira, eta aldaketa asko daude haur batetik bestera. Izan ere, eskola garaian ahotsa finkatuz joaten da, eta, beraz, posible da une batetik aurrera ahots zuriak altu, ertain eta baxu sailkatzea, batzuetan soprano, mezzosoprano eta kontraltoak deitzen direnak, emakume ahotsak bezala.^[1]

Hala ere, aurreko aldaketak mailakatuak eta arinak dira. Pubertaroan (10-12 urtetik aurrera nesken kasuan, eta 13-15 urtetik aurrera mutilen kasuan) ahots-mutazio zakar eta garrantzitsu bat gertatzen da, eta mutazio horrekin desagertu egiten da haurren ahotsa: Sexu-heldutasunarekin batera, laringea bat-batean hazten da, helduarora iritsi arte, eta ahots-tolesturak milimetro batzuk hazten dira nesketan, eta zentimetro bat ere mutiletan, kanpoaldeko protuberantzia osatuz, Adam-intxaurra deitzen dena.^[4] Aldaketa fisiko horien eraginez, ahozko ahotsa hiru edo lau tonu jaisten da neskatoen artean, eta zortzidun oso bat mutilen artean. Gainera, ahots-ezegonkortasuneko aldi bat gertatzen da, bat-bateko aldaketarekin batera gertatzen dena. Akats ugari izaten dira aldi horretan, eta nota altuak ateratzen dira, herri-hizkeran «oilar» izenez ezagutzen direnak.

1. ↑ ^{a b} Ayala Herrera, Isabel M. «Tema 7: Clasificación de las voces. Características de la voz infantil y adolescente». Didáctica de la expresión musical, plástica y corporal. Universidad de Jaén. Consultado el 9 de agosto de 2011. La autora utiliza el índice registral belga-franco-hispano ―que solo se utiliza en Bélgica, Francia y España― que indica al la 440 Hz como la₂: 3 años de edad: desde re₃ hasta la₃ 9 años de edad: desde si₂ hasta re₄ 12 años de edad: desde la₂ hasta re₄
2. ↑ Según el director argentino de coros Germán Pérez (Rosario, 1971-), a los nueve años un niño «soprano» puede cantar desde un do₄ hasta un sol₅, mientras que un niño «contralto» desde un la₃ hasta un mi₅.
3. ↑ Piedra Morales, Jorge. (14 de noviembre de 2005). «Capítulo 2: Clasificación de la voz» Aprende a cantar (Mailxmail.com).
4. ↑ Txantiloi:Versalita, Ana. (27 de febrero de 2005). «“Los chicos del coro” españoles. Los chicos del coro, la producción francesa que opta al Óscar a la mejor película extranjera, ha vuelto a poner de moda las corales blancas. Las escolanías del monasterio de Montserrat, en Barcelona, y de El Escorial, en Madrid, compuestas por niños menores de 14 años, son dos de los más brillantes ejemplos en España. Mezcla de internado religioso y escuela musical, así es la vida en estas canteras de voces.» Diario El País (Madrid).