Ama Teresa Kalkutakoa

Ama Teresa Kalkutakoa
Irudi gehiago
nagusi jeneral
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Anjezë Gonxhe Bojaxhiu
Jaiotza	Skopje, 1910eko abuztuaren 26a
Herrialdea	Albania  Otomandar Inperioa  Indiako Agindupeko Lurra  India  (1950eko urtarrilaren 26a -
Bizilekua	Skopje Rathfarnham Kalkuta
Lehen hizkuntza	albaniera
Heriotza	Kalkuta, 1997ko irailaren 5a (87 urte)
Hobiratze lekua	Mother House Of The Missionaries Of Charity (en)
Heriotza modua	: bihotz-gutxiegitasuna
Familia
Aita	Nikollë Bojaxhiu
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Hezkuntza
Hizkuntzak	albaniera bengalera ingelesa hindia serbiera esloveniera
Jarduerak
Jarduerak	religious sister (en)
Jasotako sariak	ikusi Ramon Magsaysay Award  (1962) Templeton Prize Balzan Prize  (1978) Bakearen Nobel Saria  (1979) Pacem in Terris Award Bharat Ratna saria  (1980) Damien-Dutton Award Askatasunaren Domina Presidentziala Ameriketako Estatu Batuetako Kongresuko Urrezko Domina Order of the Smile Jawaharlal Nehru Award for International Understanding  (1969) honorary citizen of the United States  (1996) Albert Schweitzer prize Pacem in Terris Award  (1976) Ameriketako Estatu Batuetako Kongresuko Urrezko Domina  (1997ko ekainaren 2a) Padma Shri Grand Order of Queen Jelena National Order of Honour and Merit honorary doctorate at the Laval University  (1986) honorary doctorate from the University of Cambridge honorary citizen of Zagreb  (1990) honorary doctor of the University of Hong Kong honorary doctorate from the University of Alberta honorary doctor of the Jagiellonian University of Krakow Honorary Companion of the Order of Australia  (1982ko urtarrilaren 26a) UNESCO Prize for Peace Education  (1992) Merituaren Ordena (Erresuma Batua) Britainiar Inperioko Ordena doctor honoris causa from the University of Paris
Santutegia
Irailaren 5
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
Erlijio-ordena	Missionaries of Charity (en)
motherteresa.org

Ama Teresa Kalkutakoa^[1], jaiotzez Agnes Gonxha Bojaxhiu^[2] (Uskub, egun Skopje, Otomandar Inperioa 1910eko abuztuaren 26a - Kalkuta, India, 1997ko irailaren 5a), moja katolikoa izan zen, Karitateko Misiolarien lagunartea sortu zuena. Albaniar etniakoa zen sortzez, eta Indiako herritartasuna hartu zuen helduaroan.^[3] 40 urte baino gehiago egin zituen Kalkutan (India) "behartsuen artean behartsuenak" zirenei laguntzen. Horretarako, hainbat harrera-etxe, ospitale eta abar antolatu zituen, kaleetan hiltzen ari ziren behartsuak jaso eta zaintzeko. 1979an Bakearen Nobel Saria jaso zuen. Joan Paulo II.a aita santuak dohatsu izendatu zuen 2003an, eta Frantzisko aita santuak kanonizatu zuen 2016an.

Agnesek txikitatik ezagutu zuen bere bokazioa, eta, 1928rako, jada erabakia zuen erlijio-bizitzara zuzenduta zegoela. Orduan, jaiotzatiko izena «Teresa» izenera aldatzea aukeratu zuen, misiolarien zaindariari, Teresa Lisieuxkoari, erreferentzia eginez. Hurrengo 20 urteak Irlandako Loretoko Ahizpen komentuan irakasten eman bazuen ere, gaixoak eta pobreak zaintzen hasi zen Kalkuta hirian. Horrek kongregazio bat sortzera eraman zuen, gizarteko baztertuei, batez ere gaixoei, pobreei eta etxerik gabekoei laguntzeko helburuarekin.

1970eko hamarkadan, nazioartean ezaguna zen, eta pobreen eta defentsarik gabekoen defendatzaile eta pertsona humanitario gisa ospea lortu zuen, neurri batean Malcolm Muggeridgeren Something Beautiful for God («Zerbait ederra Jainkoarentzat») dokumentalagatik eta izen bereko liburuagatik. 1979an, Bakearen Nobel Saria, eta 1980an Indiako sari zibil gorena, Bharat Ratna, jaso zituen bere lan humanitarioagatik. Haiekin batera, maila goreneko dozena bat sari eta aitortza jaso zituen. 2010ean, bere jaiotzaren mendeurrenean, mundu osoan omendu zuten; Indiako presidente Pratibha Patilek haren lana goraipatu zuen.^[4]

Hainbat kritika ere izan ditu. Serge Larivée, Geneviève Chénard eta Carole Sénéchal Kanadako akademikoek egindako lan baten arabera, Ama Teresaren klinikek milioika dolar jaso zituzten dohaintzetan, baina ez zituzten arreta medikorik, diagnostiko sistematikorik, beharrezko elikadura zein analgesiko nahikorik mina zutenentzat. Ama Teresaren kritikorik zorrotzenetako bat Christopher Hitchens ingeles kazetaria izan zen: aberatsen alde eta pobreak pobrezian mantentzearen alde aritzea leporatzen zion. Abortatzeko eskubidearen aldeko taldeek, berriz, kritikatu zuten Ama Teresaren jarrera abortuaren eta antisorgailuen aurka.

1. ↑ «Berria Estilo Liburua» www.berria.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-09).
2. ↑ "Blessed Mother Teresa". (2007). Encyclopædia Britannica. Eskuratze data: 2011-04-07.
3. ↑ (Ingelesez) «Mother Teresa of Calcutta (1910-1997)», Vatikanoaren webguneko artikulua.
4. ↑ (Ingelesez) «Commemorative coin on Mother Teresa released», DNAIndia.com.