Amwasko Izurria

Amwasko Izurria
Mota	plague epidemic (en)
Denbora-tarte	638 - 639
Kokaleku	Emmaus Nicopolis (en)
Herrialdea	Rasidar kalifaldia
Kausa	Yersinia pestis

Amwasko Izurria (arabieraz: طاعون عمواس‎, ṭāʿūn ʿAmwās), Emmausko Izurria ere deitua, Siria islamiarra 638-639an atsekabetzen zuen izurri bubonikoaren epidemia bat izan zen, izurriteen lehen pandemiaren parte zena eta musulmanek eskualdea konkistatu zutenean gertatutakoa. VI. mendearen erdialdeko Justinianoren Izurria berpiztea izango zen ziurrenik. Palestinako Amwas hiriaren omenez deitua, arabiar musulmanen armadaren eremu nagusia, izurriteak 25.000 soldadu eta haien senideak hil zituen, armadaren goi agintaria barne, eta siriar kristau indigenen artean bizitzen galera eta desplazamendu handiak eragin zituen. Komandanteen heriotzen ondorioz Muawiyah ibn Abi Sufian Siriako gobernaziorako izendatu zuten, eta horrek 661ean Omeiatar Kalifa-herria ezartzeko bidea erraztu zuen. Gaixotasunaren errepikapenek, berriz, omeiatar dinastiaren erorketa eragin zezaketen 750ean. Siriar nekazal eremuko despopulazioa faktore bat izan zitekeen arabiarrek lurra birkokatzeko, konkistatutako beste eskualde batzuetan ez bezala, non arabiarrak, neurri handi batean, goarnizio-hiri berrietara bildu ziren.

Iturri arabiarretan, Amwasko izurriteak XIV. mendeko Izurri Beltzara arteko beste edozein izurritek baino arreta handiagoa jaso zuen. Omar kalifak eta Abu Ubayda ibn al-Jarrah komandante nagusiak Amwasko izurritearen aurkako erreakzioei buruzko narrazio tradizionalek Erdi Aroko erantzun teologiko musulmanak eman zizkieten epidemiei, Heriotza Beltza barne. Narratibetatik eratorritako printzipioak predestinazioari eta erabakimen askeari buruzko eztabaidetan aipatu zituzten, baita izurriteak eta kutsadurak eragindako lurretan ihes egiteko edo sartzeko debekuetan ere.