Azetonitrilo

Azetonitrilo
Formula kimikoa	C2H3N
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	Nitrogeno eta karbono
Mota	konposatu kimiko
Ezaugarriak
Dentsitatea	0,78 g/cm³ (20 ℃, likido)
Biskositate dinamikoa	0,00035 Pl (ezezaguna)
Errefrakzio indiziea	1,346015 (ezezaguna, ezezaguna)
Momentu dipolarra	3,924 D
Fusio-puntua	−45 ℃ −46,5 ℃ −48 ℃ −43,83 ℃
Irakite-puntua	82 ℃ (760 Torr) 81,65 ℃ (101,325 kPa)
Fusio-entalpia	3,924 D
Formazio entalpia estandarra	−40,6 kJ/mol
Baporizazio entalpia	29,8 kJ/mol
Lurrun-presioa	73 mmHg (20 ℃)
Gainazal-tentsioa	0,02664 N/m (ezezaguna)
Masa molekularra	41,027 Da
Erabilera
Rola	Mutageno
Arriskuak
NFPA 704	3 2 0
Lehergarritasunaren beheko muga	3 % (V/V)
Lehergarritasunaren goiko muga	16 % (V/V)
Gutxieneko dosi hilgarria	ikusi 16.000 ppm (txakur, arnas hartze, 4 h) 160 ppm (gizaki, arnas hartze, 4 h) 9.100 mg/kg (igel, larruazalpeko) 105 mg/kg (untxi, larruazalpeko)
Batezbesteko dosi hilgarria	ikusi 175 mg/kg (laborategiko sagu, intraperitoneal injection (en) ) 850 mg/kg (laboratory rat (en) , intraperitoneal injection (en) ) 612 mg/kg (laborategiko sagu, intravenous injection (en) ) 1.680 mg/kg (laboratory rat (en) , intravenous injection (en) ) 200 mg/kg (katu, oral administration (en) ) 177 mg/kg (Akuri, oral administration (en) ) 1.670 mg/kg (ugaztun, oral administration (en) ) 269 mg/kg (laborategiko sagu, oral administration (en) ) 2.460 mg/kg (laboratory rat (en) , oral administration (en) ) 50 mg/kg (untxi, oral administration (en) ) 1.100 mg/kg (laboratory rat (en) , parenteral route of administration (en) ) 4.480 mg/kg (laborategiko sagu, larruazalpeko) 1.900 mg/kg (laboratory rat (en) , larruazalpeko) 980 mg/kg (untxi, skin absorption (en) ) 53.000 ppm (laboratory rat (en) )
Autoignizio tenperatura	524 ℃
Denboran ponderatutako esposizio muga	34 mg/m³ (10 h, baliorik ez) 70 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak, Hungaria, Herbehereak, Polonia) 40 ppm (, Egipto, Australia, Danimarka, Finlandia, Frantzia, Hego Korea, Mexiko, Zeelanda Berria, Filipinak, Turkia, Erresuma Batua) 20 ppm (, Belgika) 30 ppm (, Norvegia, Suedia) 10 mg/m³ (, Errusia)
Denbora laburreko esposizio muga	60 ppm (Australia, Finlandia, Hego Korea, Mexiko, Zeelanda Berria, Suedia, Erresuma Batua) 280 mg/m³ (Hungaria) 140 mg/m³ (Polonia)
Flash-puntua	6 ℃
IDLH	840 mg/m³
Identifikatzaileak
InChlKey	WEVYAHXRMPXWCK-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	75-05-8
ChemSpider	6102
PubChem	6342
Reaxys	741857
Gmelin	38472
ChEBI	895
ChEMBL	CHEMBL45211
NBE zenbakia	1648
RTECS zenbakia	AL7700000
ZVG	13660
DSSTox zenbakia	AL7700000
EC zenbakia	200-835-2
ECHA	100.000.760
Human Metabolome Database	HMDB0061869
KNApSAcK	C00058831
UNII	Z072SB282N
PDB Ligand	CCN

Azetonitriloa, sarritan metil zianuroa ( MeCN) ere deitua, CH₃CN formula duen konposatu kimikoa da. Likido koloregabe hori nitrilo organiko sinpleena da (hidrogeno zianuroa nitrilo sinpleagoa da, baina zianuroaren anioia ez dago organikotzat sailkatuta).

Nagusiki akrilonitriloaren sintesi industrialaren azpiproduktu gisa lortzen da.

Disolbatzaile aprotiko polar gisa erabiltzen da, sintesi organikoan eta butadienoaren garbiketan. N≡C−C eskeletoa lineala da, C≡N arteko distantzia laburra izanik: 16 Å^[1].

Jean-Baptiste Dumas kimikari frantsesak 1847an prestatu zuen lehen aldiz azetonitriloa^[2].

1. ↑ Karakida, Ken-ichi; Fukuyama, Tsutomu; Kuchitsu, Kozo. (1974-02-01). «Molecular Structures of Hydrogen Cyanide and Acetonitrile as Studied by Gas Electron Diffraction» Bulletin of the Chemical Society of Japan 47 (2): 299–304.  doi:10.1246/bcsj.47.299. ISSN 0009-2673. (Noiz kontsultatua: 2020-12-25).
2. ↑ (Frantsesez) sciences (France), Académie des. (1847). Comptes rendus hebdomadaires des séances de l'Académie des sciences. Gauthier-Villars (Noiz kontsultatua: 2020-12-25).