| Beterriko gipuzkera | |
|---|---|
 Beterriko gipuzkeran mintzatzen diren udalerriak. | |
| Euskalkia | Gipuzkera |
| Hitz egiten den eremua | Tolosaldea eta Donostialdea |
| Beste azpieuskalkiekiko lotura eremua | Tolosaldeko udalerriak: Abaltzisketa, Alegia, Altzo, Amezketa, Bedaio eta Orendain Oiartzualdea eta Bidaso Beherea |
Beterriko gipuzkera[1] gipuzkeraren azpieuskalki bat da, Gipuzkoako erdi-ekialdean eta ipar-ekialdean mintzatzen dena.
Beterri eskualdea Gipuzkoako behealdea da (Goierri eskualdeari kontrajarrita), baina zer eremu hartzen duen ez dago garbi: Beterri hitza nork erabiltzen duen, aldatu egiten da eremu hori. Euskal dialektologiaren ikuspegitik ere, hainbat erabilera izan ditu. Nagusiak, bi hauek:
- Luis Luziano Bonaparteren sailkapenari jarraitu diotenen artean, oro har, Beterriko gipuzkera da Goierriko gipuzkeraren mugatik kostalderaino bitarteko gipuzkera guztia (erlojuaren noranzkoan eta ipar-mendebaldetik hasita, muga hauen barruko eremua: Mutriku, Pasaia, Errenteria, Berastegi, Lizartza, Tolosa, Albiztur, Zumarraga, Azkoitia, Mutriku).[2]
- Koldo Zuazoren hainbat idatzitan, Beterriko gipuzkera Tolosako, Astigarragako, Hernaniko eta inguruetako hizkera da.[3]
Artikulu honetan, bigarren adiera horretan erabiliko dugu, azpieuskalki honetaz gaur egun dakigunaren arabera sailkapen egokiena delakoan.
- ↑ Euskaltzaindiaren 57. arauko azalpenak: «Euskalkia gipuzkera da. Bereizi behar denean erants daiteke Goierriko, Beterriko, etab.»
- ↑ Ikus Euskal dialektologiaren hastapenak liburuko 41. orrialdeko mapa (Txillardegi eta beste (1987): Euskal dialektologiaren hastapenak, Udako Euskal Unibertsitatea. ISBN 84-86644-00-3).
- ↑ «Hegoaldean, ostera, Beterriko gipuzkera (alegia, Tolosa, Astigarraga, Hernani eta inguruetako hizkera) izan da goi maila hori bereganatu duena.» (Koldo Zuazo (1989): «Euskalkien geroaz», Jazten, 1989, iraila, 1. zenbakia, 31-33. orrialdeak.)