Back Bronzes de Botorrita Catalan Tafeln von Botorrita German Πλάκες της Μποτορρίτα Greek Botorrita plaque English Bronces de Botorrita Spanish Plaques de Botorrita French Lempengan Botorrita ID Bronzi di Botorrita Italian Таблички из Боторриты Russian
| Botorritako brontzeak | |
|---|---|
 | |
| Jatorria | |
| Ezaugarriak | |
| Kokapena | |
| Koordenatuak | 41°30′N 1°00′W / 41.5°N 1°W |
 | |
Botorritako brontzeak k.a. I. mendeko brontzezko xaflak dira. Contrebia Belaiscan aurkitu zituzten, Cabezo de las Minasen, egungo Botorrita udalerrian, Zaragozatik gertu.
Contrebia Belaisca aztarnategian lau brontze topatu zituzten, horietako hiru idazkera paleohispanikoan (zeltiberiera) eta beste bat latinezko idazkeran (zailtasun handirik gabe irakurtzeko modukoa). Testuen arteko harremana oso eztabaidagarria da, ustez hiriko akropolitik edo tabulariumdik (udal artxibotik) datozelako. Hiri honen eskritura-aberastasuna baldintza sozialengatik (inguruko hiriburu juridikoa izatea) edo ustekabeko baldintzengatik izan daiteke (hondamendi beliko azkar batek geroko brontzea berrerabiltzea eragotzi zuen tokia, jada erabilgarria ez zenean).
Ezin da testuen arteko loturarik espero. Paralelismo argiak aurkitzen baditugu ere, Francisco Villarrek eta Carlos Jordanek I. brontze eta IV. brontze artean erabilitako terminoen errepikapena frogatu dute. Eta latinezko testuaren (II. brontze) eta I.aren testuaren artean antzekotasun estrukturalak daude, pertsona talde batek inposatzen dituen bi lege-testu direlako. Biek Botorritako brontzeetan barruti juridiko moduko bateko "epaitegi"aren artxiboa antzematen dute, erromatar komentuen baliokidea. Izan ere, Contrebia Belaiscak Conuentus Bellorum edo "Beloen edo Beliien Biltzarra" latinera itzultzeko aukera dagoela diote. Hau da, Contrebia Belo herri zeltaren «barruti judizialaren burua» izango litzateke.
Francisco Beltrán Llorisek Villar eta Jordanen arrazoibidearen zailtasunak aipatu zituen, ez Salduie ez Alaun ez baitziren beloen hiriak (ikus II. brontzea). Beltrán Llorisentzat, bere prestigioak eta neutraltasunak – Contrebia zeltiberiarra zen, Salduie iberiarra eta Alaun baskoia – hiria gatazkak konpontzeko leku ezin hobea bihurtuko zuten, komentu juridiko baten beharra izan gabe. Hala ere, onartzen du lau brontzeetatik hiru Contrebian ebatzitako auziak direla dioen hipotesia.