Brontzezko eskultura

Brontzezko eskultura Antzinaroko artetik metalezko euskarrian dagoen eskulturaren forma tipikoa da. Material honen pieza eskultorikoei "brontze" deitzen zaie, besterik gabe.

Brontzearen baldintza bereziak direla eta (kobrezko aleazioa eta eztainua, gogortasun eta harikortasun handikoa, urtzean eta solidotzean hedapen eta uzkurdura minimoa duena), bereziki egokia da argizari galduaren prozedura gauzatzeko, bai estatuatxo trinko txikietarako, bai eskultura handietarako (normalean hainbat piezatan egiten dira, eta horrek dinamismo handia ahalbidetzen du)^[1] . Horietan, materiala fintasun handikoa izan daiteke, milimetro gutxikoa, moldeetatik erraz bereizten dena.^[2] Aldez aurretik, eskultoreak material moldeagarri batean modelatu du pieza, bertan material erregogorraren moldea egin ahal izateko, bertan isuria edo brontzezko galdaketa egiteko. Hori beste profesional baten lana izan daiteke, galdatzailea, brontzezko beste objektu mota batzuk ere egiten dituen artisau espezializatua, hala nola armak (ezpatak Brontze Aroan, kanoiak Aro Modernoan) edo kanpaiak Erdi Aroaz geroztik egindako kanpaiak. Brontzezko eskulturak egiteko beste teknika kuttun bat hareazko galdaketa da, modeloak hondarrezko ohe baten gainean utzitako inprimaketan metal likidoa hustean datzana. Harea buztinarekin (bentonita) pilatzen da, eta horrek lana egiteko behar besteko plastikotasuna ematen dio.

Materialak berez duen balioa eta birziklatzeko aukera (zizelkatutako eskulturako materialak ez bezala – harria edo egurra –) desabantaila izan dira historikoki Antzinaroko brontzezko eskulturak babesteko, gehienak helburu erabilgarrietarako urtu baitira (armamenturako batez ere), eta oso gutxi kontserbatu dira (beraz, balio berezia hartzen dute antzinako hondoratzeen itsaspeko arkeologiak berreskuratutakoek). Garaikideetako batzuk lapurtu eta urtu ere egiten dira.^[3]

1. ↑ Robinson, E.Y.. (1993-05). «ANALYSIS AND PERFORMANCE OF FIBER COMPOSITES Second Edition B.D. Agrawal and L.J. Broutman A Wiley-Interscience Publication John Wiley and Sons, Inc., New York 449 pages, hard cover, 1990.» Materials and Manufacturing Processes 8 (3): 375–379.  doi:10.1080/10426919308934840. ISSN 1042-6914. (Noiz kontsultatua: 2024-12-18).
2. ↑ Basset, D. K.. (1968-05). «A Concise History of Southeast Asia. By Nicholas Tarling. Frederick A. Praeger: New York, 1966. Pp. xvi + 334, sketch maps, $7.50.» Modern Asian Studies 2 (3): 278–279.  doi:10.1017/s0026749x00001827. ISSN 0026-749X. (Noiz kontsultatua: 2024-12-18).
3. ↑ Proaño, Roberto. (2020-11-22). «Características clínicas de 99 pacientes hospitalizados con neumonía por infección de Coronavirus 2019, desde el 15 de marzo hasta el 31 de mayo del 2020» Práctica Familiar Rural 5 (3)  doi:10.23936/pfr.v5i3.182. ISSN 2477-9164. (Noiz kontsultatua: 2024-12-18).