Denkard

Denkart, Pehlevieraz idatzitako erlijio-libururuaren izena da,''Erlijio-ekintzak'' esan nahi du eta X. mendeko zoroastrismoaren testuen bilduma bat da. Bederatzi liburuetan jasota dago eta idazki erlijioso multzo bat baino gehiago, testuaren bederatzi liburuak erlijioari buruzko iruzkin entziklopedikoak dira. Egilea Aturpât-i Êmêtân idatzi zuen.

Izan ere, IX. Ādurfarnbag edo Farroxzādān idatzitako testua partzialki galdu baten edizioa da.^[1]

Jatorrizko bederatzi liburukietatik soilik hirugarrenaren zati bat eta laugarrenetik bederatzigarrenera bitarteko liburuki guztiak dira kontserbatutakoak. Hirugarren liburuko zatia teologia zoroastrikoaren iturri garrantzitsua da. Ondorengo zoroastrismoak filosofia eta hiztegi aristotelikoaren elementuak txertatu eta berrinterpretatu zituela adierazten du. Laugarrenetik seigarrenera bitarteko liburuek metafisika, doktrina-historia, gizateriaren historia, Irango herriei arreta berezia eskainiz, eta printzipio moralak jorratzen dituzte. Zazpigarren liburuak Zaratustra profetaren biografia dakar. Zortzigarrena eta bederatzigarrena Avestari buruzko iruzkinak dira, idazkera zoroastriko nagusia eta jatorrizko forma galduari buruzko informazio-iturri bakarra.

Aldez aurretik, Iranen, sasanidar dinastian zehar, erlijio-korronte ezberdinak garatu eta esportatu ahal izan ziren (manikeismoa, mazdeismoa, zoroastrismoa, nestorianismoa, judaismoa, etab.), nahiz eta azken honek estimazio handirik ez izan Denkard-en, horrela baitio:judaismoa ez da jainko-jatorriko erlijioa, eta bere hedapena gelditu egin behar da, bere printzipioek mundua suntsipenera eramango baitute.^[2].

Obra hau, neurri handi batean, inguru persiar islamizatu baten emaitza izan zen eta, dirudienez musulmanek dualismoaren aurka egindako erasoei emandako erantzuna izan nahi zuen, bai eta eskrituretatik salba zitekeenaren laburpena ere.

1. ↑ Philippe Gignoux. (1994). Dēnkard. .
2. ↑ (Gaztelaniaz)Kavanagh, Alfred G.- Irán por dentro : la otra historia.-Arg. Jose J. de Olañeta; Indica Books.2010.-ISBN 978-84-9716652-2. Orr. 64.