Etanol

Etanol
Irudi gehiago
Formula kimikoa	C2H6O
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	hidrogeno, oxigeno eta karbono
Base konjokatua	etoxido
Mota	fatty alcohol (en) eta alkanol
Ezaugarriak
Dentsitatea	790 kg/m³ (20 ℃, likido)
Soinuaren abiadura	1.162 m/s (20 ℃, likido)
Errefrakzio indiziea	1,3611
Azidotasuna (pKa)	16
Momentu dipolarra	1,69 D
Fusio-puntua	−114 ℃ −114 ℃ −114,1 ℃
Irakite-puntua	78 ℃ (760 Torr) 79 ℃ (1 atm) 78,29 ℃ (101,325 kPa)
Entropia molar estandarra	160,7 J/(mol K) eta 281,6 J/(mol K)
Fusio-entalpia	1,69 D
Formazio entalpia estandarra	−277,6 kJ/mol eta −234,8 kJ/mol
Errekuntza entalpia	−1.367 kJ/mol
Lurrun-presioa	44 mmHg (20 ℃) 58 hPa (20 ℃)
Bero ahalmena	13,444 J/(mol K)
Masa molekularra	46,042 Da
Erabilera
Konposatu aktiboa	edari alkoholdun eta rectified spirit (en)
Elkarrekintza	5-hydroxytryptamine (serotonin) receptor 3A (en) , Potassium inwardly-rectifying channel, subfamily J, member 3 (en) eta Potassium inwardly-rectifying channel, subfamily J, member 5 (en)
Rola	local anti-infective agent (en) eta depressant (en)
Kristalografia
Sistema kristalinoa	Kristal-sistema monokliniko
Talde espaziala	space group Pn (en)
Talde puntuala	monokliniko-domatiko
Arriskuak
NFPA 704	3 2 0
GHS arriskua	arriskua
,
Arrisku motak	H225 (en) , H319 (en)
Prekauzio motak	P210 (en) , P240 (en) , P305+P351+P338 (en) , P403+P233 (en)
Lehergarritasunaren beheko muga	3,3 % (V/V)
Lehergarritasunaren goiko muga	19 % (V/V)
Autoignizio tenperatura	363 ℃
Denboran ponderatutako esposizio muga	1.900 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Flash-puntua	13 ℃ 12 ℃
IDLH	6.237 mg/m³
Eragin dezake	ethanol exposure (en) eta mozkor
Identifikatzaileak
InChlKey	LFQSCWFLJHTTHZ-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	64-17-5
ChemSpider	682
PubChem	702
Reaxys	1718733
Gmelin	16236
ChEBI	787
ChEMBL	CHEMBL545
NBE zenbakia	1170
RTECS zenbakia	KQ6300000
ZVG	10420
DSSTox zenbakia	KQ6300000
EC zenbakia	200-578-6
ECHA	100.000.526
CosIng	31401
MeSH	D000431
RxNorm	448
Human Metabolome Database	HMDB0000108
KNApSAcK	C00019560
UNII	3K9958V90M
NDF-RT	N0000146104
KEGG	D06542, D00068 eta C00469
PDB Ligand	EOH

Etanola, etil alkohola^[1] edo alkohol etilikoa^[2] alkohol molekula organiko bat da (CH₃-CH₂OH). Alkohol talde funtzionala (-OH) lehen karbonoan du. Bere formula orokorra ${\displaystyle CH_{3}CH_{2}OH}$ da. Likido kolorgea da, erraz su hartzen duena.

Edari alkoholdunek duten molekula da. Alkohol etilikoa (96 gradutako alkohola) da, koloregabea, ardo usainduna eta zapore mina duena. Uretan, eterrean eta kloroformoan urtzen da. Irakite puntua 78,4° C-tan du eta urtze puntua -130° C-tan. Isurkari azukredunen eta mahatsaren, laboreen, arrozaren eta beste zenbait gairen hartziduraz lortzen da. Hartziduraren ondorioz alkohola duten edariak egiten dira (ardoa, garagardoa) eta horiek destilatuz alkohol ia hutsa (% 4 ura du) ateratzen da, edari biziak egiteko erabiltzen dena (rona, whiskya, vodka, ginebra). Alkohol etilikoa gehienetan hartzidura bidez lortzen bada ere, etilenoaren eta azetaldehidoaren sintesia eginez ere presta daiteke. Etanola maiz erabiltzen da: edari prestaketan, lurringintzan, botikagintzan iodo tintura egiteko eta antiseptikoetarako, disolbatzaile gisa, eta kloroformoa, eterra eta azido azetikoa egiteko. Horrez gain, disolbatzaile kimiko gisa eta konposatu organikoen sintesian erabiltzen da. Etanola erregai-iturri ere izan daiteke.

1. ↑ Euskalterm: [Nutrizioa eta Dietetika Hiztegia] [2016] eta [Hiztegi Terminologikoa] [2011]
2. ↑ Euskalterm: [Sagardogintza Hiztegia] [2015]