Back Y basca Catalan Baskisches Y German Basque Y English Y vasca Spanish Y basque French Y vasco Galician バスクY Japanese
| Euskal Y-a | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Datu orokorrak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Garraio mota | Abiadura handiko trena | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Leloa | «Trenbidea da bidea» | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Geltokiak | 5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jabea | ADIF Euskal Trenbide Sarea | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Webgunea | www.euskalyvasca.com | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ustiapena | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hasiera | 2026[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eragilea | Renfe Operadora Eusko Trenbideak[2] SNCF | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ibilgailuen luzera | Bidaiariak: 200 - 400 m Merkantziak: 750 m | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Datu teknikoak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Luzera | 169,9 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Galiboa | 1.435 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Abiadura maximoa | 220 km/h (bidaiarientzako) 90 km/h (zama garraioentzako) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Euskal Autonomia Erkidegoko trenbide sare berria, Euskal Y-a edo Gasteiz - Bilbo - Donostia Linea, Euskal Autonomia Erkidegoko hiru hiriburuak batuko dituen abiadura handiko tren (AHT) sarea da, 169,9 kilometrokoa. Espainiako AVE sarearen zati bat ere izango da. Euskal Autonomia Erkidegoko lurretan sekula egindako gasturik handiena izango da, guztira 4.178 milioi euroren kostua izango duela onartu baitzen 2006an (2020ko kalkuluen arabera, ordea, 6.500 milioi eurorena[3] izango da kostua), eta Espainiako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren artean ordaintzen eta exekutatzen ari dira, Eusko Jaurlaritzak ordaindutakoa Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Itunaren bidez —kupoaren bidez— bueltatuko zaiola. Behin lana amaituta, azpiegitura osoaren jabea Espainiako Gobernuaren mendeko Administrador de Infraestructuras Ferroviarias enpresa publikoa izango da.[4]
Eraikuntza lanak 2006. urtean hasi ziren, eta 2010ean bukatzea zen asmoa. Gerora, ordea, bukaera eguna 2012ra atzeratu zen lehenik; 2016ra, 2018ra eta 2019ra gero; 2021era eta 2023 ondoren[1]; eta gaur egun bukaera 2024 baino beranduago espero da, agian hamarkadaren amaieran[5].
Eztabaida eta liskar ugari sortu da, Euskal Y-a komenigarria den ala ez. Azpiegitura hori defendatzen dutenek diotenez, lanpostuak eta aberastasuna sortuko ditu, hegazkinaren erabilera murriztuko du, errepideetatik autoak, kamioiak eta istripuak murriztuko ditu, hirien arteko bidaia denborak laburtuko ditu, eta erosotasunean irabaziko da.[6] Aurka azaldu direnek diotenez, berriz, eraikitze eta mantentze kostu itzelek ekonomia galera handiak ekarriko dituzte, paisaian kalte handiak izango dira eraikitzerako orduan, hiriburuen alde eginez lurralde eredua areago polarizatuko du, eta hirien arteko trena egiten hainbeste baliabide bideratzeak herrien artean dagoen trena hobetzea mugatuko lezake.
- ↑ a b «Eusko Jaurlaritzak eta Estatuko Administrazio Orokorrak Euskal Y-aren eraikuntzarako hitzarmena aldatu eta enkomenda eguneratuko dute» Irekia (Noiz kontsultatua: 2017-12-23).
- ↑ (Gaztelaniaz) Transport.cat. Euskal Y-a, Euskadiko mugikortasunaren ardatza, Euskotrenek ustiatu ditzakeen Intercity zerbitzuekin. (Noiz kontsultatua: 2017-12-23).
- ↑ (Gaztelaniaz) Iriondo, Iñaki. (2020-06-17). «Una “Y vasca” sin salidas arrastra por ahora un sobrecoste del 54,7%» Gara (Noiz kontsultatua: 2020-06-18).
- ↑ (Gaztelaniaz) El Gobierno autoriza la modificación de los acuerdos para la construcción de la red ferroviaria en el País Vasco - Noticias - Sala de Prensa - Ministerio de Fomento. (Noiz kontsultatua: 2017-12-23).
- ↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan:
ez da testurik eman
:3izeneko erreferentziarako - ↑ «Zer eskainiko dio euskal gizarteari?»[Betiko hautsitako esteka], Euskal Y-aren webgunea.