Genozidioa Gazan

Adituek, gobernuek, Nazio Batuen Erakundeko agentziek eta gobernuz kanpoko erakundeek palestinar herriaren aurkako genozidioa egitea leporatu diote Israeli, Israel gaur egun Gazan egiten ari den inbasioan.^[1] Hainbat behatzailek, tartean Francesca Albanesek (Nazio Batuen Erakundeko Kontalari Berezia), Israelgo goi funtzionarioen adierazpenak aipatu dituzte; izan ere, funtzionario horiek adierazi dute Gazako «populazioa (guztiz edo partzialki) suntsitzeko asmoa», eta asmo horixe da hilketak genozidiotzat jotzeko legezko baldintza.^[2][3] Ekialde Hurbilari buruzko aditu gehienek (gehienak Ameriketako Amerikako Estatu Batuetan bizi dira) uste dute Israelek Gazan egindako ekintzek palestinarrentzat bizigaitz bihurtzea dutela helburu, eta horien % 75ek diote Israelek Gazan egindako ekintzak «genozidioaren antzeko gerra krimen nabarmenak» direla.^[4]

2024ko azaroaren 21an, Nazioarteko Zigor Auzitegiak agindu zuen atxilo zitzatela Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahu eta aurreko Defentsa ministro Yoav Gallant; bai eta Hamaseko komandante (ustez hila) Mohammed Deif ere. Gizateriaren aurkako krimenak eta gerrako krimenak egiten ari litezkeela argudiatu du auzitegiak.^[5]

Estatu burujabeen jarrerak, Israelek Gazan egindako hilketak genozidiotzat hartzeari buruz

Herrialdea	Genozidioaren aitortza	Adierazpena	Erreferentziak
Afganistan	Bai	Atzerri Ministerioak genozidio gisa gaitzetsi zituen Israelen ekintzak.	[6][7]
Aljeria	Bai	NBEren Batzar Nagusian egindako hitzaldi batean, Abdelmadjid Tebboune presidenteak galdetu zuen: "Non dago egiten ari diren genozidioaren inguruan desagertu den kontzientzia globala?"	[8]
Ameriketako Estatu Batuak	Ez	Antony Blinken Estatu idazkariak atzera bota zuen genozidio akusazioa, "oinarririk gabekoa" zela esanez.	[9]
Bangladesh	Bai	Atzerri Ministerioak adierazi zuen Israel genozidioa egiten ari zela palestinarren aurka.	[10]
Belgika	Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa	Israelen aurkako Hegoafrika auzian Nazioarteko Batzordearen epaia babesteko konpromisoa hartu du Belgikak.	[11]
Bolivia	Bai	Luis Arce presidenteak X-en argitaratu zuen ados zegoela Brasilgo Lula presidentearekin, «Palestinako herri ausartaren aurka egiten ari diren genozidioaren inguruko egiari buruz».	[12]
Brasil	Bai	Lula da Silva presidenteak Israelen ekintzak gaitzetsi zituen genozidio gisa, eta esan zuen: «Gazako Zerrendan herri palestinarrarekin gertatzen ari dena ez da gertatu historiako beste inongo momentutan. Berez, gertatu zen: Hitlerrek juduak hiltzea erabaki zuenean».	[13][14][15]
Kanada	Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa	Justin Trudeau lehen ministroak eta Melanie Joly Atzerri ministroak ez zuten babestu edo baztertu Hegoafrikak Israelen aurka egindako eskaera. Jolyk kasua «oso gertutik» jarraituko zuela esan zuen, eta Kanadako Gai Globalek auzitegiak hartzen duen edozein erabakiri men egingo ziola agindu zuen.	[16]
Txile	Bai	Gabriel Boric presidenteak gaitzetsi egin ditu bai Hamasek bai Israelek Gazan egindako ekintzak, eta esan du uko egiten diola «Hamaseko terrorismoaren eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren» artean hautatzeari. Txilek ere bat egin du Israelen aurkako genozidio kasu batekin, Nazioarteko Justizia Gortean.	[17][18]
Kolonbia	Bai	Gustavo Petro presidenteak espainieraz argitaratu zuen X-n: «Genozidioa deitzen da; herri palestinarra Gazatik atera eta hura mendean hartzeko egiten dute. Genozidio hori burutzen duen estatuburua gizateriaren aurkako kriminala da. Haien aliatuek ezin dute demokraziaz hitz egin». 2024ko otsailaren 29an, Petrok iragarri zuen herrialdeak Israelgo armak inportatzeari utziko ziola, irinaren sarraskiaren ostean.	[19][20][21]
Kuba	Bai	2024ko martxoaren 31n, Miguel Diaz-Canel presidenteak esan zuen “Kubak genozidioa berehala etetea eskatzen du”.	[22]
Djibuti	Bai	Ismail Omar Guellehek esan zuen palestinarrak genozidioa jasaten ari zirela gerra garaian.	[23]
Frantzia	Ez	Stéphane Séjourné Atzerri ministroak genozidio akusazioa errefusatu zuen, eta adierazi zuen «estatu juduari genozidioa leporatzeak atalase moral bat gurutzatzen» duela.	[24][25]
Alemania	Ez	Steffen Hebestreit gobernuko bozeramaileak genozidio akusazioa baztertu zuen.	[26]
Erresuma Batua	Ez	Atzerri Ministerioak atzera bota zuen Israelen aurkako genozidio akusazioa.	[27]
Espainiako Erresuma	Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa	Jose Manuel Albares Atzerri ministroak esan zuenez, "hau genozidioa den ala ez, hori [munduko] auzitegiak erabaki behar du, eta Espainiak, noski, bere erabakia babestuko du".	[28]
Guyana	Bai	Mohamed Irfaan Ali presidenteak «genozidiotzat» jo ditu Israelen ekintzak.	[29]
Hegoafrika	Bai	Cyril Ramaphosa Hegoafrikako presidenteak esan zuen: "Palestinako heriotzak ez dira soilik bonbardaketek eta lurreko erasoek eragindakoak, baizik eta gaixotasunek eta goseteak eragindakoak ere, taldeak existitzeko duen eskubidea babesteko beharra adierazten du".	[30]
Hungaria	Ez	Peter Szijártó Atzerri ministroak genozidioa leporatzea «tontakeriatzat» jo zuen.	[31]
Ipar Korea	Bai	Atzerri Ministerioko bozeramaile baten esanetan, gerra garaian ospitale bat bonbardatu izanak "AEBak konplize direla erakutsi zuen, eta Israelen genozidioa sustatu zuen".	[32]
Iran	Bai	Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen Hossein Amir-Abdollahian Atzerri ministroak.	[33]
Irlanda	Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa	Micheál Martin Atzerri ministroak deklaratu zuen: «Auzitegiari dagokio genozidio bat egin den zehaztea».	[34]
Jordania	Bai	Ayman Safadi Atzerri ministroak esan zuen Israelen ekintzek genozidioaren legezko definizioa betetzen zutela.	[35]
Kirgizistan	Bai	2024ko martxoaren 18an, Kirgizistango gobernuak Gazako "eromena eta genozidioa" gelditzeko eskatu zien Israeli eta Ameriketako Estatu Batuei.	[36]
Libano	Bai	Najib Mikati lehen ministroak kezka agertu du "palestinarren aurkako genozidioa" dela eta.	[37]
Libia	Bai	2024ko maiatzean, Hegoafrikak Israelen aurka egindako genozidio auzian esku hartzeko adierazpena aurkeztu zuen Libiak, Israel genozidioa egiten ari dela uste duelako.	[38]
Malaysia	Bai	Anwar Ibrahim lehen ministroak Israelen ekintzak gaitzetsi zituen genozidio gisa, eta Ameriketako Estatu Batuak konplize gisa lotu zituen.	[39]
Mauritania	Bai	Mauritaniako Gobernuak Israelen ekintzak gaitzetsi zituen eta nazioarteari "Palestinako herriak pairatzen duen genozidioa berehala bertan behera uzteko" eskatu zion.	[40]
Namibia	Bai	2024ko urtarrilean, Hage Geingob Namibiako presidenteak "genozida eta izugarritzat" jo zituen Israelek Gazan egindako ekintzak, eta gogor kritikatu zuen Alemaniak Israelen aurka Hegoafrikan Israel babesteko hartutako erabakia, esanez Alemaniak "bere historia beldurgarritik lezioak ateratzeko ezintasuna" zuela, hegoafrikar genozidioa eta nama barne.	[41]
Nikaragua	Bai	Nikaraguak gaitzetsi egin ditu Israelek genozidio gisa egindako akusazioak, eta konplizitatea egotzi dio Alemaniari, Israelekin armak trukatzean. 2024ko urrian, Nikaraguak harreman diplomatikoak eten zituen Israelekin, Libanoren inbasioaren ondoren, eta Israelgo gobernua "faxista" eta "genozida" zela esan zuen, eta Netanyahu "deabruaren semea" zela.	[42][43]
Oman	Bai	Atzerri Ministerioak genozidio gisa gaitzetsi zituen Israelen ekintzak.	[44]
Pakistan	Bai	Jalil Abbas Jilani Atzerri ministroak Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen.	[45]
Palestina	Bai	Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen Mahmud Abas presidenteak. Riad Mansur Nazio Batuen aurrean Palestinak duen enbaxadoreak esan duenez, Israelek Gazan egindako bonbardaketak eta setioa "genozidak" ziren.	[46]
Qatar	Bai	Qatarreko Kanpo Arazoetako Ministerioak NBEko Segurtasun Kontseiluari eskatu dio "premiazko neurriak har ditzala Israelgo okupazio indarrek Rafah hartu eta bertan genozidioa egin ez dezaten". Israelek "genozidio krimena" egin duela adierazi du Tamim bin Hamad Al Thani Qatarreko emirrak.	[47][48]
Saudi Arabia	Bai	Atzerri Ministerioak "Israelgo gerra makineriak herri palestinarraren aurka egindako sarraski genozidak" gaitzetsi zituen.	[49]
Senegal	Bai	Ousmane Sonko lehen ministroak Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen, eta beste herrialdeei konplizitatea leporatu zien.	[50]
Siria	Bai	Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen Bashar al-Assad presidenteak.	[51]
Somalia	Bai	"Israelek Gazako genozidioa geldiarazteko neurri azkarrak" hartzeko eskatu zuen Atzerri Ministerioak.	[52]
Tunisia	Bai	WAFAren arabera, Atzerri Ministerioak Israelen "genozidio gerraren" amaiera exijitu zuen 2024ko maiatzean.	[53]
Turkia	Bai	Israelen ekintzak gaitzetsi eta "genozidiotzat" jo zituen Recep Tayyip Erdoakizan presidenteak. 2024ko otsailaren 9an, Hakan Fidan Turkiako Atzerri ministroak esan zuen nazioarteko komunitateak Israelek Gazan egindako ekintzei buruzko isiltasuna "genozidioan konplizitatea" zela.	[54][55]
Vatikano Hiria	Agian	2023ko azaroan, Frantzisko aita santuaren hitzaldi bateko hainbat lekukok esan zuten hark genozidiotzat jo zituela Israelen ekintzak, nahiz eta Vatikanoko bozeramaile batek ukatu egin zuen.	[56]
Venezuela	Bai	Nicolas Maduro presidenteak genozidio gisa gaitzetsi zituen Israelen ekintzak.	[57]
Yemen	Bai	Atzerri Ministerioak gaitzetsi egin zituen Israelen ekintzak, «gerra eta genozidio krimenak» direlakoan.	[58]

1. ↑ Burga, 2023; Corder, 2024; Quigley, 2024
2. ↑ Burga, 2023; Soni, 2023
3. ↑ «International Expert Statement on Israeli State Crime» statecrime.org (International State Crime Initiative).
4. ↑ Lynch, Marc. (2024-06-20). «Gloom about the 'day after' the Gaza war pervasive among Mideast scholars» Brookings.
5. ↑ (Gaztelaniaz) «Las órdenes de arresto de la Corte Penal Internacional deben cumplirse a la letra | Noticias ONU» news.un.org 2024-11-26 (Noiz kontsultatua: 2024-11-27).
6. ↑ Sharma, Vasu. (2023-11-14). «Decoding Pakistan and Afghanistan's Public Responses to the Israel-Hamas War» Stimson Center.
7. ↑ «The Ministry of Foreign Affairs of the Islamic Emirate of Afghanistan condemns in the strongest terms the bombardment of the Al-Mamadani Hospital in Gaza by the Zionist forces and deems this act barbaric and a crime against humanity.» Ministry of Foreign Affairs (Afghanistan) 2023-10-18.
8. ↑ «Algeria calls on ICC to hold Israel accountable for its crimes in Gaza» Middle East Monitor 2023-11-07.
9. ↑ Mitchell, Ellen. (2024-01-09). «Blinken calls genocide case against Israel 'meritless'» The Hill.
10. ↑ «Bangladesh backs South Africa's genocide claims against Israel» The Times of Israel 2024-01-15.
11. ↑ Shankar, Priyanka. (2024-01-23). «Why has Belgium vowed to back the ICJ's verdict on Gaza 'genocide'?» Al Jazeera.
12. ↑ «Colombia, Bolivia back Brazil's Lula in Israel row over Gaza war comments» Al Jazeera 2024-02-21.
13. ↑ Verdélio, Andreia. (2023-10-25). «President Lula says war in the Middle East is genocide» Agência Brasil.
14. ↑ «Brazil's Lula compares Israel's war on Gaza with the Holocaust» Al Jazeera.
15. ↑ Seraj Assi. (2024-2-20). Lula Is Right About Israel’s Genocide in Gaza. .
16. ↑ Dyer, Evan. (2024-01-16). «After days of confusion, Trudeau government says it will abide by ICJ on genocide case against Israel» CBC News.
17. ↑ «Gabriel Boric: "Me rebelo ante quienes pretenden que elijamos entre el terrorismo de Hamas y el genocidio de Israel"» infobae 2024-09-25.
18. ↑ «Chile joins developing nations rallying behind genocide case against Israel at international court» AP News 2024-06-01.
19. ↑ 'Genocide', Colombia says as Latin American states condemn Israel over Gaza. Al Jazeera 2023-11-02.
20. ↑ «Colombia Suspends Israel Arms Purchases After Gaza Aid Convoy Deaths» Barron's.
21. ↑ Rueda, Manuel. «Israel suspends military exports to Colombia over its president's criticism of Gaza siege» Associated Press.
22. ↑ «Cuban president calls for end to 'genocide' in Gaza» Al Jazeera 2024-03-31.
23. ↑ «President of Djibouti: Genocide and Ethnic Cleansing against Palestinian People Constitute War Crime» Saudi Press Agency 2023-11-11.
24. ↑ Breeden, Aurelien. (2024-01-17). «France Rejects Genocide Accusations Against Israel in Gaza» The New York Times ISSN 0362-4331..
25. ↑ «Even accusing Israel of genocide crosses moral threshold: France FM on ICJ lawcase» Ahram Online.
26. ↑ Magid, Jacob; Sharon, Jeremy. (2024-01-12). «Germany says will intervene at The Hague on Israel's behalf, blasts genocide charge» The Times of Israel.
27. ↑ «UK says it has 'considerable concerns' about ICJ ruling, rejects genocide accusation» The Times of Israel 2024-01-27.
28. ↑ Wilson, Joseph. (2024-06-06). «Spain applies to join South Africa's case at top UN court accusing Israel of genocide» AP news.
29. ↑ «"Nothing Short of Genocide": Says Guyana's President Ali, As he Calls for Ceasefire in Gaza.» The St. Kitts-Nevis Observer 2024-04-08.
30. ↑ Corder, Mike; Federman, Josef. (2024-03-28). «UN top court orders Israel to open more land crossings for aid into Gaza» AP News.
31. ↑ Lazaroff, Tovah. (2024-01-26). «Hungarian FM to 'Post': Genocide claim at ICJ is nonsense, we back Israel» The Jerusalem Post.
32. ↑ «North Korea says Israel bombed Gaza hospital, calls US 'accomplice'» Reuters 2023-10-26.
33. ↑ Iran Accuses Israel of 'Genocide' Against the Palestinians in Gaza. Asharq Al-Awsat 2023-10-13.
34. ↑ Moore, Aoife. (2024-03-27). «Ireland to intervene in ICJ case against Israel» BBC News.
35. ↑ Al-Khalidi, Suleiman. (2024-01-12). «Jordan blames Israel for regional tensions, backs S.Africa in 'genocide' case» Reuters.
36. ↑ «Kirgiziya prizvala Izrail' i SShA prekratit' genotsid v Gaze» TASS 2024-03-18.
37. ↑ «Lebanon calls for ending Israel war on Gaza» Middle East Monitor 2024-07-03.
38. ↑ Pulido, Daniela. (12 May 2024). «Libya files intervention in South Africa's ICJ genocide case against Israel» Jurist.
39. ↑ «Malaysian PM: Can't deny US complicity in Gaza genocide» Al Jazeera 19 May 2024.
40. ↑ «Mauritania Condemns Israeli Heinous Crimes in Gaza» Mauritanian News Agency 2023-10-18.
41. ↑ Rust, Jasko. (2024-01-24). «Namibia: Germany 'unable to draw lessons from history'» Deutsche Welle.
42. ↑ Sharp, Alexandra. (2024-04-08). «Nicaragua Accuses Germany of 'Facilitating' Genocide in Gaza» Foreign Policy.
43. ↑ «Nicaragua's Ortega Calls Israeli PM 'Son of the Devil' Amid Tensions» Tico Times 2024-10-15.
44. ↑ «Oman condemns Israeli 'genocide' on Palestinian people» Middle East Eye 29 May 2024.
45. ↑ FM Jilani equates Israeli strikes, blockade of Gaza to genocide against Palestinians. Dawn.
46. ↑ Mohamed, Edna; Najjar, Farah; Stepansky, Joseph. «Abbas: Israel's war on Gaza is 'genocide'» Al Jazeera.
47. ↑ «Qatar strongly condemns Israeli threats to storm Rafah» Al Jazeera.
48. ↑ Magid, Jacob. (2024-09-24). «Qatari emir tells UN that Israel's war in Gaza is a 'genocide'» The Times of Israel.
49. ↑ «Saudi foreign ministry condemns continued genocide against Palestinian people» Arab News 2024-07-14.
50. ↑ Al Nassim, Hommamm. (2024-06-10). «Senegal: Palestine is being subjected to genocide with the complicity of all the world's powers» Northern Africa News.
51. ↑ «Syria denounced Western support for Israel's massacre in Gaza» Prensa Latina 2023-10-26.
52. ↑ Cooperation, Ministry of Foreign Affairs and International. (2024-01-30). «Somalia Applauds ICJ Decision, Urges Swift Action to Halt Gaza Genocide by Israel» Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation.
53. ↑ «Tunisia calls for ending Israel's genocidal war against Palestinians in Gaza» WAFA 8 May 2024.
54. ↑ Gumrukcu, Tuvan; Karakas, Burcu. (2023-10-20). Turkey's Erdogan calls on Israel to stop its attacks on Gaza 'amounting to genocide'. Reuters.
55. ↑ «Turkey: World's silence on Gaza 'complicity in genocide'» Al Jazeera.
56. ↑ Pullella, Philip. (2023-11-23). «Dispute erupts over whether pope called Gaza situation a 'genocide'» Reuters.
57. ↑ «Israel committing 'genocide' against Palestinian people» Mehr News 2023-10-10.
58. ↑ «Yemenis put aside their woes to unite for Gaza and Palestine» The New Arab 2023-10-19.