Ghana

Ghanako Errepublika
Republic of Ghana
Ereserkia: God Bless Our Homeland Ghana
Goiburua: Freedom and Justice ("Askatasuna eta Justizia")
Ghanako bandera Ghanako armarria
Geografia
Hiriburua	Akkra 5°32′46″N 0°12′24″W
Azalera	238.535 km²
Punturik altuena	Mount Afadja (en)
Punturik sakonena	Gineako golkoa (0 m)
Kontinentea	Afrika
Mugakideak	Burkina Faso, Boli Kosta eta Togo
Administrazioa
Gobernu-sistema	demokrazia
Ghanako presidentea	Nana Akufo-Addo
Nana Akufo-Addo
Legebiltzarra	Ghanako Parlamentua
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea African Continental Free Trade Area (en) Afrika Mendebaldeko Estatuen Ekonomia Erkidegoa Afrikako, Karibeko eta Ozeano Bareko Herrialdeak Afrikar Batasuna Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Arma Nuklearren Ez Ugaritze Hitzarmena Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Commonwealth Garapeneko Afrikako Bankua Group on Earth Observations (en) International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) International Civil Defence Organisation (en) Interpol Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO United Nations–African Union Hybrid Operation in Darfur (en)
Demografia
Biztanleria	32.833.031
Dentsitatea	137,64 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi ingeles
Erabilitako hizkuntzak	ikusi ingeles, akanera, Dagbani, Bondoukou Kulango (en) , Bimoba (en) , Nkami (en) , Ghanaian Pidgin English (en) , Buli (en) , Dagaare (en) , Dangme (en) , Deg (en) , Chala language (en) , Chumburung (en) , Delo (en) , Chakali (en) , Cherepon (en) , Hausa, Ghanaian Sign Language (en) , Kyode (en) , Dwang (en) , Gurenera, Jwira-Pepesa (en) , Hanga (en) , Gua (en) , Kamara (en) , Kasem (en) , Lelemi (en) , Krache (en) , Kantosi (en) , Kplang (en) , Larteh (en) , Nawuri (en) , Kusaal (en) , Likpakpaanl, Konni (en) , Nkonya (en) , Logba (en) , Mampruli (en) , Gonja (en) , Dompo (en) , Santrokofi (en) , Ntcham (en) , Likpe (en) , Nchumbulu (en) , Siwu (en) , Nzema (en) , Sehwi (en) , Vagla (en) , Tampulma (en) , Safaliba (en) , Paasaal (en) , Wali (en) , Bowili (en) , Nafaanra (en) , Adamorobe Sign Language (en) , Adele (en) , Anyin (en) , Bissa (en) , eweera, Ga (en) , Ligbi (en) , Chakosi (en) , Efutu (en) , Animere (en) , Bonol (en) , Avatime (en) , Ahanta (en) , Agotime (en) , Western Sisaala (en) , Tumulung Sisaala (en) , Southern Birifor (en) , Wasa (en) , Tafi (en) , Nyangbo (en) eta Kposo (en)
Emankortasun-tasa	4,168 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	1.615.385 (2016)
Bizi-itxaropena	62,742 (2016)
Giniren koefizientea	43,5 (2016)
Giza garapen indizea	0,632 (2021)
Ekonomia
Moneta	Ghana cedi (en) (₵)
BPG nominala	47.330.016.342,573 $ (2017)
BPG per capita	2.046 $ (2017)
BPG erosketa botere paritarioa	129.804.752.545 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn	4.501,853 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala	4 % (2016)
Erreserbak	7.015.187.159 $ (2017)
Inflazioa	9,3 % (2019)
Historia
Sorrera data: 1957
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+233
ISO 3166-1 alpha-2	GH
ISO 3166-1 alpha-3	GHA
Ordu eremua	ikusi UTC±00:00 : Afrika/Akkra
Elektrizitatea	230 V. 50 Hz.AC power plugs and sockets: British and related types (en) eta BS 1363 (en)
Internet domeinua	.gh
ghana.gov.gh

Ghana^[1] (/ˈɡɑːnə/ ahoskatua), izen ofiziala Ghanako Errepublika (ingelesez: Republic of Ghana), mendebaldeko Afrikako estatu burujabea da, Ozeano Atlantikoaren bazterrean dagoena. Mendebaldean Boli Kosta du, ipar-mendebaldean eta iparraldean Burkina Faso, ekialdean Togo, eta hegoaldean Gineako golkoa. 238.533 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta 30,9 milioi biztanle zituen 2020an.^[2] Akkra da hiriburua eta hiri nagusia.

1957ko martxoaren 6an, herrialde independente bihurtu zen, Urre Kosta britainiar koloniatik. Independentzia eskuratu zuen Afrikako lehen kolonia izan zen, eta bide bera egin zuten besteen eredu gertatu zen.

1. ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
2. ↑ Ghana: Regions, Cities & Urban Places. citypopulation.de (Noiz kontsultatua: 2020-12-9).