Gustav Mahler

Gustav Mahler
(1907) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Kaliště eta Kaliště, 1860ko uztailaren 7a
Herrialdea	Austriar Inperioa Cisleithania
Talde etnikoa	Juduak
Heriotza	Viena, 1911ko maiatzaren 18a (50 urte)
Hobiratze lekua	Grinzing Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: endokarditisa septizemia
Familia
Aita	Bernhard Mahler
Ama	Marie Herrmann
Ezkontidea(k)	Alma Mahler  (1902 -  1911)
Seme-alabak	ikusi Anna Mahler Maria Anna Mahler (en)
Hezkuntza
Heziketa	Vienako Unibertsitatea University of Music and Performing Arts Vienna (en)
Hizkuntzak	alemana
Ikaslea(k)	ikusi Anna von Mildenburg Klaus Pringsheim (en)
Jarduerak
Jarduerak	orkestra zuzendaria, musikagilea, classical composer (en) eta musika-talde gidaria
Lantokia(k)	Olomouc
Lan nabarmenak	ikusi Symphony No. 1 (en) Symphony No. 8 (en) Symphony No. 2 (en) Symphony No. 5 (en) Symphony No. 9 (en)
Genero artistikoa	musika klasikoa sinfonia ganbera-musika
gustav-mahler.org

Gustav Mahler (Kaliště Bohemiako Erresuman gaur egun Txekian Austriar Inperioa, 1860ko uztailaren 7a – Viena, 1911ko maiatzaren 18a) musikagile austriarra izan zen, eta haren lanak, Richard Straussen lanekin batera, erromantizismoaren osteko garrantzitsuenak dira. Orkestra zuzendaria ere izan zen.

XX. mendeko lehen hamarkadan, Gustav Mahler bere garaiko orkestra eta opera zuzendari garrantzitsuenetako bat izan zen. 1878an, Vienako Kontserbatorioan graduatu ondoren, gero eta garrantzitsuagoak ziren hainbat orkestrako zuzendaria izan zen Europako hainbat opera-antzokitan, eta, 1897an, orduan nabarmenena zela jotzen zenera iritsi zen: Vienako Gorteko Operaren zuzendaritza (Hofoper). Austriako hiriburuan egin zituen hamar urteetan, Mahlerrek —katolizismora bihurtutako judua— prentsa antisemitaren aurkakotasun eta etsaitasuna jasan zuen. Hala ere, bere ekoizpen berritzaileei eta antzezpen-maila altuei esker, opera-zuzendari handienetakotzat jo zen, batez ere Richard Wagnerren eta Wolfgang Amadeus Mozarten operen interpretatzaile gisa. Ondoren, Metropolitan Opera Houseko eta New Yorkeko Orkestra Filarmonikoko zuzendaria izan zen.

Konpositore gisa, forma sinfonikoan eta liedean zentratu zituen bere ahaleginak. Bigarren, Hirugarren, Laugarren eta Zortzigarren sinfoniek eta Das Lied von der Erdek (Lurraren abestia) genero biak bateratu zituzten beren partituretan. Berak esaten zuen sinfonia bat konposatzea «mundu bat ahalik eta baliabide gehienekin eraikitzea» zela, eta, beraz, eremu horretan egindako lanek heterogeneotasun handia dute ezaugarri. Jatorri desberdineko elementuak sartu zituen, hala nola Doinu herrikoiak, martxak, fanfarre militarrak, akordearen erabilera pertsonalaren bidez; Vienako tradizio klasikotik xurgatu zuen ohiz kanpo tartekatuz edo luzatuz marko formalaren barruan marra melodikoak, akoplatuak edo elkarren ondoan jarritakoak. Bere lan sinfonikoek neurrigabeko proportzioak hartu zituzten, eta harmonia disonanteak zituzten, Wagnerrek bere Tristan eta Isolda lanean erabilitako kromatismoa gainditzen dutenak. Itxuragabekeriaren eitetik ateratzen zena, egituran formaltasun «klasikoren» bat aitortzeak eskatzen zuen aparteko ahaleginarekin, bere musika ez ulertzea eragin zuen, eta etsaitasun ia orokorra erakarri zion, nahiz eta gutxiengo gogotsu baten laguntza izan, Vienako Bigarren Eskolako kideek, zeinek beren aitzindaritzat baitzuten.

Bere lanen artean, bere bederatzi sinfonia bukatuak (hamar, hamargarrenaren zirriborroa sartuz gero) eta hainbat kantu ziklo edo lieder aipa daitezke. Hauek dira abestien bilduma nagusiak: Lieder eines fahrenden Gesellen (Lankide ibiltari baten abestiak); Des Knaben Wunderhorn (Mutikoaren adar magikoa) zikloa, alemaniar kantu herrikoien bilduma baten oinarritua; Kindertotenlieder (Haur hilei abestiak) Rückert-Lieder abestiak, bi kasuetan, Friedrich Rückert poeta alemanaren testuetan oinarrituta; baita Das Lied von der Erde sinfonia-zikloaren sintesi berritzailea ere, txineratik alemanera itzulitako olerkien letrekin.

Mahlerren berriro baliotzea motela izan zen, Anton Bruckner-ena bezala, eta atzeratu zen zuen originaltasun handiaren eta Alemaniako eta Austriako nazismoaren goraldiaren ondorioz, bada, judu izateak «endekatu» eta «moderno» gisa katalogatu baitzuen bere lana. Beste konpositore batzuekin ere, gauza bera gertatu zen, Hirugarren Reich-ean ezbeharrean erori baitziren. Bigarren Mundu Gerraren amaieran eta Bruno Walter, Otto Klemperer eta, geroago, Bernard Haitink edo Leonard Bernstein bezalako zuzendarien lan irmoagatik^[1], bere musika orkestra handien errepertorioan sarriago interpretatzen hasi zen, musikaren historian gehien nabarmendu ziren konpositoreen artean aurkituz.

1. ↑ Pirfano, Íñigo (2015). Música para leer. Plataforma Editorial. ISBN 978-84-16256-50-1