Hauteskunde-iruzur

Hauteskunde-iruzurra hauteskunde-prozesu batean legez kontra esku hartzea da, benetako emaitzak eragotzi, baliogabetu edo aldatzeko, dela mesedetutako hautagaiaren boto-kopurua handituz, dela hautagai aurkariena murriztuz, edo biak. Hauteskunde-iruzurra dena aldatu egiten da herrialdez herrialde.

Hauteskunde -iruzur mota asko debekatzen dira hauteskunde legedietan, baina beste batzuek lege orokorrak urratzen dute, hala nola erasoa, jazarpena eta difamazioa debekatzen dituztenak. Teknikoki terminoak legez kontrakoak diren ekintzak bakarrik hartzen baditu ere, batzuetan legezkoak diren baina moralki onartezintzat jotzen diren egintzak deskribatzeko ere erabiltzen da, hautapen baten izpiritutik kanpo daudenak edo demokraziaren printzipioak urratzen dituztenak. Hauteskunde showak, soilik hautagai batenak, batzuetan hauteskunde-iruzur gisa sailkatzen dira, nahiz eta legea bete dezaketen eta erreferendum gisa aurkezten diren.

Hauteskunde nazionaletan, hauteskunde iruzur arrakastatsu batek estatu kolpe baten edo demokrazia ustel baten eragina izan dezake. Lehia handiko hautu batean, iruzur kopuru txiki bat nahikoa izan daiteke emaitza aldatzeko, eta emaitza kaltetua ez bada ere, iruzurra egon zela jakinarazteak ondorio kaltegarria izan dezake, zigortua ez bada, boto-emaileek demokrazian duten konfiantza murriztu dezakeelako.