James Watt

James Watt
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Greenock, 1736ko urtarrilaren 19a
Herrialdea	Eskozia
Bizilekua	Glasgow
Heriotza	Heathfield Hall (en) , 1819ko abuztuaren 25a (83 urte)
Hobiratze lekua	St Mary's Church (en)
Heriotza modua	berezko heriotza
Familia
Aita	James Watt
Ama	Agnes Muirhead
Ezkontidea(k)	Peggy Miller (en)  (1763 - Ann McGriigor (en)  (1775 -
Seme-alabak	ikusi James Watt (en) Margaret Watt (en) Gregory Watt (en) Janet Watt (en)
Familia	ikusi Robert Watson-Watt (descendant (en) )
Hezkuntza
Heziketa	Glasgowko Unibertsitatea
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	ingeniaria, kimikaria, fisikaria, asmatzailea, ekintzailea, matematikaria eta teknikaria
Lantokia(k)	Glasgow eta Birmingham
Enplegatzailea(k)	Glasgowko Unibertsitatea
Jasotako sariak	ikusi honorary doctorate of the University of Glasgow  (1806) Scottish Engineering Hall of Fame  (2021) Edinburgoko Errege-elkarteko kidea
Influentziak	Thomas Newcomen
Kidetza	Royal Society Frantziako Zientzien Akademia Edinburgoko Errege-elkartea Ilargi-elkartea

James Watt (Greenock, Eskozia, 1736ko urtarrilaren 30a^greg./urtarrilaren 19a^jul. - Handsworth, Ingalaterra, 1819ko abuztuaren 25a), asmatzailea, ingeniari mekanikoa eta kimikaria izan zen. Thomas Newcomenen lurrun makina hobetuta, Watt lurrun makina sortu zuen 1776an; Watten lurrun makina funtsezkoa izan zen Industria Iraultzak ekarriko zituen aldaketetarako, Britainia Handian bertan zein mundu zabalean.

Glasgowko Unibertsitatean tresna-egile gisa lan egiten zuen bitartean, Watt lurrun-makinen teknologiarekin interesatu zen. Garai hartan, Ingeniariek, hala nola John Smeaton, Newcomen-en motorraren eraginkortasun ezaz jabetu ziren eta hobetzea zuten helburu^[1]. Watten intuizioa izan zen konturatzea motorraren diseinu garaikideek energia asko xahutzen zutela zilindroa behin eta berriz hoztuz eta berotuz. Wattek diseinu-hobekuntza bat aurkeztu zuen, kondentsadore bereizia, energia xahuketa hori saihesten zuena eta lurrun-makinen potentzia, eraginkortasuna eta errentagarritasuna errotik hobetzen zituena. Azkenean, bere motorra biraketa-higidura ekoizteko egokitu zuen, ura ponpatzeaz harago haren erabilera asko zabalduz.

Watt bere asmakizuna komertzializatzen saiatu zen, baina finantza zailtasun handiak izan zituen 1775ean Matthew Boultonekin lankidetzan sartu zen arte. Boulton eta Watten enpresa berriak, azkenean, arrakasta handia izan zuen, eta Watt gizon aberats bat bihurtu zen. Jubilatu ondoren, Wattek asmakizun berriak garatzen jarraitu zuen, nahiz eta bat bera ere ez zen bere lurrun-makinaren lana bezain garrantzitsua izan.

Wattek zaldi-potentziaren kontzeptua garatu zuenean^[2], SI-ren potentzia-unitateak, watt-ak, haren izena hartu zuen.

1. ↑ (Ingelesez) «Smeaton, John (1724–1792), civil engineer» Oxford Dictionary of National Biography  doi:10.1093/ref:odnb/25746. (Noiz kontsultatua: 2024-09-25).
2. ↑ «Watt Biography» www.egr.msu.edu (Noiz kontsultatua: 2024-09-26).