Johann Wolfgang von Goethe Jaiotzako izen-deiturak Johann Wolfgang Goethe Jaiotza Frankfurt am Main , 1749ko abuztuaren 28a Herrialdea Saxe-Weimar-Eisenach (1775eko azaroa - Lehen hizkuntza alemana Heriotza Weimar , 1832ko martxoaren 22a (82 urte)Hobiratze lekua Weimarer Fürstengruft (en) Heriotza modua berezko heriotza : miokardio infartu akutua Aita Johann Caspar Goethe Ama Catharina Elisabeth Goethe Ezkontidea(k) Christiane Vulpius Bikotekidea(k) Seme-alabak Haurrideak Familia Leinua Goethe (en) Heziketa Leipzigeko Unibertsitatea (1765 - 1768) : zuzenbide (jakintza) Estrasburgoko Unibertsitatea (1770eko apirila - 1771) : zuzenbide (jakintza) Hezkuntza-maila lizentzia Hizkuntzak alemana Irakaslea(k) Adam Friedrich Oeser Justus Christian Loder Johann Schweighäuser (en) Jarduerak theatre manager (en) , botanikaria , politikaria , margolaria , filosofoa , teologoa , legelaria , arte-kritikaria , musika-kritikaria , liburuzaina , poeta , bidaia idazlea , fisikaria , literatoa , eleberrigilea , antzerkigilea , autobiografialaria , diplomazialaria , estatu-politikaria , polimata , aforista , eguneroko-idazlea , mineralogoa , zoologoa , artearen teorikoa , abokatua , musikagilea , libretista , idazlea , artista bisuala eta arte-historialaria Lan nabarmenak Jasotako sariak Influentziak Friedrich Schiller , Napoleon Bonaparte , Hafez , Johann Gottfried Herder , Voltaire , Lineo , William Shakespeare , Baruch Spinoza eta Ossian (en) Kidetza Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia Academy of Science for Public Utility (en) Zientzien Bavariar Akademia Göttingengo Zientzien Akademia Prusiako Zientzien Akademia Alemaniar Arkeologia Institutua Framazoneria Zentral-Dombauverein zu Köln von 1842 (en) Kultura patriotikorako silesiar elkartea Warsaw Society of Friends of Learning (en) Zientzien Errusiar Akademia Kultura patriotikorako silesiar elkartea Sächsischer Kunstverein (en) Arcadiako Akademia Mugimendua Sturm und Dranga Weimarreko klasizismoa Argien mendea Genero artistikoa lirika drama tragedia Erlijioa Luteranismoa
Johann Wolfgang (von) Goethe (Frankfurt , Alemania , 1749ko abuztuaren 28a - Weimar , Alemania , 1832ko martxoaren 22a ) idazle alemaniarra izan zen, Erromantizismo eta Sturm und Drang garaikoa[ 1] . Azken polimata edo gizaki unibertsaletakotzat hartzen da, idazle izateaz gain eleberrigile , dramagile , olerkari , zientzialari , geologo , botanikari , anatomista , fisikari , zientzia historialari, pintore, arkitekto , diseinatzaile, ekonomista, antzerki zuzendari, filosofo humanista eta, hamar urtez, Estatuko funtzionario izan baitzen.[ 2]
George Elioten (1819 -1880 ) hitzetan, «Alemaniako letra-gizonik handiena... eta Lurraren gainean ibili zen benetako gizon unibertsala». Bere eleberriak , olerkiak , dramak eta baita zientzia-tratatu eztabaidagarriak ere inspirazio-iturri izan ziren lan mota guztietarako. Arthur Schopenhauerrek Wilhelm Meister eleberria aipatu zuen, Tristram Shandy , La Nouvelle Heloïse eta Don Quijote rekin batera, inoiz idatzi den lau eleberri onenen artean. Bere abizenak Goethe-Institut izena ematen dio Alemaniako hizkuntza eta kultura mundu osoan zabaltzeaz arduratzen den erakundeari.
↑ «Goethe, Johann Wolfgang von - Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa» www1.euskadi.net (Noiz kontsultatua: 2019-06-05) .
↑ «euskarari ekarriak» ekarriak.armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2019-06-05) .