Malaysia

Malaysia
Malaysia
Ereserkia: Negaraku (en)
Goiburua: Bersekutu Bertambah Mutu ("Batasuna da Indarra")
Malaysiako bandera coat of arms of Malaysia (en)
Geografia
Hiriburua	Kuala Lumpur 3°8′52″N 101°41′43″E
Azalera	330.803 km²
Punturik altuena	Kinabalu mendia (4.096 m)
Punturik sakonena	Indiako ozeanoa (0 m)
Kontinentea	Asia
Mugakideak	Thailandia, Brunei, Indonesia, Singapur eta Filipinak
Administrazioa
Gobernu-sistema	monarkia konstituzional, federal monarchy (en) , hautapenezko monarkia eta monarkia parlamentario
Yang di-Pertuan Agonga	Ibrahim Johorrekoa
Legebiltzarra	Parliament of Malaysia (en)
Epai autoritatea	Federal Court of Malaysia (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi ASEAN eskualde foruma Aduanen Mundu Erakundea Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Arma Nuklearren Ez Ugaritze Hitzarmena Asia eta Ozeano Bareko Ekonomia Elkarlana Asiako Hego-ekialdeko Elkartea Batzar Islamikoko Erakundea Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Commonwealth Garapeneko Asiako Bankua Group on Earth Observations (en) International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) International Civil Defence Organisation (en) Interpol Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO
Demografia
Biztanleria	32.447.385
Dentsitatea	98,09 bizt/km²
Talde etnikoak	ikusi Malays herria, Malaysian Chinese (en) , Asli (en) , Indian Malaysians (en) , Arab Malaysians (en) , Africans in Malaysia (en) , Javatar herria, Sondatar herria, Minangkabau (en) eta Kerinci people (en)
Hizkuntza ofizialak	ikusi Malaysiera
Erabilitako hizkuntzak	ikusi ingeles, ingeles, Malaysian Malay (en) , colloquial Malay (en) , Yue txinera, Cheq Wong (en) , Batek (en) , mandarin estandarra, Balau (en) , Bah-Biau Punan (en) , Laraʼ (en) , Brunei Bisaya (en) , Bintulu (en) , Orang Kanaq (en) , Bukitan (en) , Molbog (en) , Momogun (en) , Mintil (en) , Sa'ban (en) , Kedah-Perak-Perlis-Penang Malay (en) , Penang Sign Language (en) , Bookan (en) , Yue txinera, Minriq (en) , Jah Hut (en) , Kristang (en) , Mah Meri (en) , Daro-Matu (en) , Biatah (en) , Jagoi (en) , Okolod (en) , Bonggi (en) , Bukar Sadong (en) , Papar (en) , Kadazandusun (en) , Eastern Kadazan (en) , temuanera, Punan Batu (en) , Gana’ (en) , Remun (en) , Duano’ (en) , Kiput (en) , Temiar (en) , Sabüm (en) , Ida'an (en) , Semelai (en) , Sekapan (en) , Sebuyau (en) , Sebop (en) , Sian (en) , Seru (en) , Serudung (en) , Semnam (en) , Sembakung (en) , Semaq Beri (en) , Selungai Murut (en) , Ten'edn (en) , Semai (en) , Jehai (en) , tagol murutera, Lelak (en) , Temoq (en) , Timugon (en) , Kajaman (en) , Jakun (en) , Kalabakan (en) , Orang Seletar (en) , Tombonuwo (en) , Kelabit (en) , Kensiu (en) , Kanayatn (en) , Keningau Murut (en) , Tringgus (en) , Tring (en) , Abai Sungai (en) , Kanowit (en) , Kintaq (en) , Tutoh (en) , Kota Marudu Talantang (en) , Klias River Kadazan (en) , Lahanan (en) , Ukit (en) , Uma’ Lasan (en) , Lanoh (en) , Lotud (en) , Narom (en) , Kuijau (en) , Mainstream Kenyah (en) , Murik Kayan (en) , Dumpas (en) , Lun Bawang (en) , mandarin txinera, Malaysiera, ibanera, Selangor Sign Language (en) , West Coast Bajau (en) , Baram Kayan (en) , Central Berawan (en) , West Berawan (en) , Kimaragang (en) , Rajakng Kayan (en) , East Berawan (en) , Negeri Sembilan Malay (en) , Sabah Malay (en) , Sabah Bisaya (en) , Malaccan Creole Malay (en) , Sugut Dusun (en) , Lanas Lobu (en) , Tampias Lobu (en) , Western Penan (en) , Tobilung (en) , Upper Kinabatangan (en) , Central Melanau (en) , East Penan (en) , Tatana (en) , Minokok (en) , Sibu (en) , Southern Tidung (en) , Sesayap Tidung (en) , Malaysian Sign Language (en) , Kerinci, Minangkabauera, arabiera, Kelantan-Pattani Malay (en) , Indonesiera, Javera, Sundera eta arabiera estandar moderno
Erlijioa	islam
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 21
Emankortasun-tasa	1,76 (2021)
Eskolaratu gabeko umeak	1.176.190 (2015)
Derrigorrezko eskolaratzea	6-12
Bizi-itxaropena	75,3 (2016)
Giniren koefizientea	46,2 (2009)
Giza garapen indizea	0,803 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	314.500.279.043,81 $ (2017)
BPG per capita	9.951 $ (2017)
BPG erosketa botere paritarioa	933.277.659.021 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn	29.511,443 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala	4,2 % (2016)
Erreserbak	102.446.599.680 $ (2017)
Inflazioa	1,8 % (2016)
Historia
Sorrera data: 1963ko irailaren 16a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+60
ISO 3166-1 alpha-2	MY
ISO 3166-1 alpha-3	MYS
Ordu eremua	ikusi UTC+08:00 : Asia/Kuala_Lumpur (en)
Elektrizitatea	240 V. 50 Hz.BS 1363 (en)
Internet domeinua	.my
malaysia.travel…

Malaysia^[1] Hego-ekialdeko Asiako herrialdea da, Malakako penintsulako hegoaldeko muturrak (Mendebaldeko Malaysia) eta Borneoko uhartearen ipar-mendebaldeak (Ekialdeko Malaysia) osatua. Hamahiru estatuz eratutako federazioa da. 330.803 km² ditu, eta 27.565.821 biztanle zituen 2010ean (malaysiarrak).

Hiriburua Kuala Lumpur da, nahiz eta gobernu federalaren egoitza Putrajaya hiri berria izan. Hizkuntza ofiziala malaysiera; eta erlijio nagusiak, islama (malaysiarren % 60,4), budismoa (% 19,2), kristautasuna (% 9,1), hinduismoa (% 6,3) eta txinatar erlijio tradizionalak (% 2,6). Gizatalde nagusiak malaysiarrak (% 50,4), txinatarrak (% 23,7) eta indigenak (% 7,1) dira.

Malaysian, Txinan bezala kultura anitzen topalekua da. bertan elkarrekin bizi dira harmonia ezin hobean. Borneoko oihanetik hiriburuko etxe orratzetaraino. Malaysia bost zentzumenetatik sartzen da kolonia zaharren usainarekin, espezien zaporea, ekialdeko ukimena, oihaneko soinuak eta bere bi itsasoetako usainak.^[2]

1. ↑ Euskaltzaindia: 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak.
2. ↑ Malaysia, bere gastronomia eta txoko zoragarriak ezagutu ditu - Consumer. 2006-05-24 (Noiz kontsultatua: 2022-03-14).