Marigorringo | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Animalia |
Filuma | Arthropoda |
Klasea | Insecta |
Ordena | Coleoptera |
Superfamilia | Coccinelloidea |
Familia | Coccinellidae |
Azpibanaketa | |
| |
Datu orokorrak | |
Kolorea | gorri eta beltz |
Elikadura iturri nagusia | Aphidoidea |
Marigorringoak intsektu familia bat dira (Coccinellidae), izen ugarikoa: amona mantangorria, amona gonagorria, katalingorria eta marigorria dira erabilienak (marigorringorekin batera), baina badira beste hainbat ere[2]: gonagorria, maria gonagorria, mariana gonagorria, martin karraka, matxingorria, poxpolingorria...
Animalia txikiak dira, 1 mm eta 10 mm bitartekoak. Gorriak edo horiak dira, eta orban beltz txikiak dituzte hegalen estalkietan. Hankak, burua eta antenak beltzak dituzte. Mota batzuk osorik beltzak edo grisak dira, eta aditu ez direnentzat zaila izan daiteke coccinellidae familiakoak direla hautematea. Era berean, aditu ez denak aise nahasiko ditu beste intsektu batzuk marigorringoekin.
Mundu osoan daude hedatuta, eta 5.000 espezie baino gehiago sailkatu dira. Espezie bakan batzuk izurritzat hartzen dira Ipar Amerikan eta Europan. Gehienetan, ordea, intsektu onuragarriak direla uste izaten du jendeak, nekazaritzarako kaltegarri diren zenbait intsektuz elikatzen baitira marrigorringo batzuk.
Marigorringo zazpittitta (Coccinella septempunctata) da espezie ohikoena Euskal Herrian.
Landare-zorriei aurre egiteko erabili izan da marigorringoa. Animalia horien etsai nagusiak direlako. Esaterako, Parisko ekialdean dagoen Vincennesko basoko lore-parkeari urtero erasotzen diete landare-zorriek. Arazo horri aurre egiteko parkeko zuzendariek marigorringoa hazteko zentro bat ireki zuten. Animalia hauek, kukurutxa eta sirfidoekin batera, landare-zorrien etsai nagusiak dira. Adituek kontrol biologikoa eraso kimikoa baino egokiagotzat hartzen zuten gero eta maizago. etan Vincennesko entomatologoak, alde batetik Cryptolemus marigorringo-mota hazi zuten kukurutxak kontrolatzeko eta bestetik Phytoseiulus akaroa hazi zuten armiarma gorriari aurre egiteko. [3]