Minifundio

Minifundio^[1] ustiapen industriala zailtzen duen nekazaritza-finka oso txikia da. Lurzatiaren kontzeptuarekin (muga baten barruko nekazaritza-lursaila) edo nekazaritza-jabetzarenarekin (jabe berarenak diren lursail guztiak) baino gehiago, nekazaritzako ustiategiarenarekin lotzen da (kudeaketa-arduradun berak ustiatzen dituen lurzatiak, jabea izan ala ez). Kudeaketa egokia ahalbidetzeko ustiategi baten gutxieneko hedadura desberdina da lurraren kalitatearen, laborantzaren, lanaren, kapitalaren eta erabilitako tekniken eta dagoen espazio geografikoaren arabera. Espainian 10 hektareako kopurua erabili ohi da, eta zifra hori adierazgarria izan daiteke Iberiar goi-lautadan lehorreko zereal-ustiategi bat txikitzat jotzeko; baina ez litzateke txikia izango Valentziako Hortako alquería baterako, tamaina horrekin guztiz errentagarria baita (100 hektareatik gorako ustiategi bat latifundiotzat hartuko litzateke, eta gainerakoak batez besteko ustiategi bat izango lirateke).^[2] Munduko beste leku batzuetan edo beste iturri batzuetan, kopurua desberdina izan daiteke: Amerikan edo Australian, batez ere biztanle gutxiko eremuetan, nekazaritzarako eta abeltzaintza estentsiborako joera handiagoa dutenetan, 30 hektareako zifra erabil daiteke; Hego-ekialdeko Asian, nekazaritza intentsiboko tradizioarekin (hala nola populazio handiko eremuetan oso irrigatuta dagoen errizikultura), 2 hektareako zifra erabil daiteke.^[3]

Minifundio batek, definizioz, hain dimentsio txikia du, ezen nekazariak ezin baitu merkaturatua izateko adinako produkziorik lortu, ez eta diru-sarrera nahikorik lortu ere, autohornikuntzara eta biziraupeneko nekazaritzara behartuz. Harekin bat etorri ohi den arren, minifundioa ez da jabetza txikiaren kontzeptuaren sinonimoa, nekazaritza-ustiategi bat hainbat propietate txikiz osa baitaiteke tamaina nahikoa lortu arte. Are ohikoagoa da jabetza handi bat banakako nekazari askori ematea; izan ere, nekazari horien ustiategiak, kudeaketa eraginkorra egiteko tamaina nahikorik gabe, benetako minifundioak dira.

Minifundioa testamentugileak bere jabetza jaraunsleen artean zatitzen duen jaraunsletza-erregimenetan eratu daiteke, eta, horrela, lur-zati txikiagoak sortzen dira. Denboran zehar oinordetzan hartutako lursailaren segidako zatiketak muturreko kasuak ekar ditzake, non errentagarritasun oso txikiko zerrenda-paisaia nagusitzen den. Minifundioa, oro har, latifundioekin kontrastean agertzen da ekonomia tradizionaletan, teknologikoki atzeratuak eta kapital-inbertsio eskasarekin. Nekazari minifundistak biziraupen-mailatik oso gertu bizi dira, eta lur urria beren ondorengoen artean banatu behar dutenean, lursailen tamaina eskasaren arazoa areagotu egiten da. Hori ere posible ez denean (adibidez, oinordetza-ohiturek seme-alaba nagusiaren herentziaren batasuna babesten dutenean) eta presio demografiko handia gertatzen denean, landa-exodorako baldintza historikoak ematen dira; kontrako arrazoiengatik, beste ustiapen-egitura batzuekin ere gertatzen da hori, latifundismoarekin adibidez.

1. ↑ Elhuyar Hiztegia
2. ↑ Concepción Muñoz Delgado Geografía, Anaya.
3. ↑ Huggins & Reganold. (2008ko iraila). «Agricultura sin labranza» Investigación y Ciencia: 67-73..