Nematoda

Nematoda
Behe Kanbriar – egun,[1] PreЄ Є O S D C P T J K Pg N m
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Goierreinua	Holozoa
Erreinua	Animalia
Azpierreinua	Bilateria
Filuma	Nematoda Diesing, 1861
Azpibanaketa
Chromadorea (zalantzazkoa) Enoplea (zalantzazkoa) Secernentea eta gehiago

Nematoda (grezieratik: nema, haria eta eides edo oidos, itxurarekin), normalean nematodo izenaz ezagunak, zizare pseudozelomatu filum bat dira. 25.000 espezie ezagutzen dira eta Metazoa erreinuko laugarren filumik handiena izan daiteke espezie-kopuruari dagokionez. Estimazio batzuen arabera 500.000 espezie ere izan daitezke.

Gorputz biribileko zizare luzexka sasi-zelomatuak dira. Ez dute gorputza eraztunetan edo segmentutan banatuta eta batzuek bizkarroi moduan ematen dute bizitza. Nematodo gehienak sexuz bereiziak dira, dimorfismoz agerikoak, emea arra baino handiagoa delarik^[2].

Animalia filum urtar nahiz lurtarra da. Batzuk libreki bizi dira, batez ere itsaso eta lurzoruan, eta animalia eta landareen parasito direnak ere badira, trikinosi, filariasi, ankilostomiasi, askariasi, estrongiloidiasi eta toxokariasia gaixotasunak sortzen dituztenak barne. Hala ere, gaixotasun-zerrenda esanguratsua izan arren, gizakien parasito diren espezie-kopurua txikia da.

Nathan Cobb-ek, nematologiaren aitak, haien ubikuotasuna honela deskribatu zuen:

Laburbilduz, Unibertsoko materia oro, nematodoak izan ezik, desagertuko balitz, gure mundua oraindik ere ahulki errekonozigarria izango litzateke, eta, gorputz-gabeko izpiritu antzera, iker genezake, haren mendi, muino, haran, ibai, laku eta ozeano nematoda kapa batek ordezkatua topatzeko gai izan beharko ginateke. Herrien kokapena deszifragarria izango litzateke, gizaki-masa bakoitzak nematodo jakin batzuen masa edukiko baitu. Zuhaitzek, mamu-itxurako ilaretan zutik jarraituko lukete gure kale eta errepideak ordezkatuz. Zenbait animalia eta landareren kokapena ere deszifragarria izango litzateke, eta, jakintza nahikoa edukitzekotan, hainbat kasutan espeziea espezifika genezake parasito diren nematodo ezberdinei esker.^[3]

1. ↑ "Nematode Fossils." Nematode Fossils [Nematoda]. N.p., n.d. Web. 21 Apr. 2013.
2. ↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman :2 izeneko erreferentziarako
3. ↑ «Search National Agricultural Library Digital Collections» web.archive.org 2016-06-09 (Noiz kontsultatua: 2022-03-27).