Nonahiko konputazio

Nonahiko konputazioa (ubicomp) software-ingeniaritzako eta konputazio-zientzietako kontzeptu bat da. Informatika pertsonaren ingurunean integratzen da, edozein leku eta unetan, ordenagailuak objektu berezitutzat hartu gabe. Kontzeptu horrek zehazten du, lehen aldiz, gizakia ez dela makinara egokitu behar, baizik eta makina gizakiari egokitu behar zaiola. Nonahiko konputazioa, hodeiko zerbitzu gisa ezagutzen da eta sare baten bidez konputazio-zerbitzuak eskaintzeko paradigma bat da; sare hori, eskuarki, Internet da.

Mahaigaineko konputazioan ez bezala, nonahiko konputazioa edozein gailu, leku eta formatu "erabiltzean" gerta daiteke, ("erabiliz" esaten dugu, erabiltzaileak ez duelako inoiz zuzenean egingo) eta, oro har, hauteman gabe. Erabiltzaileak sistema txertatuekin elkarrekintzan jarduten du eta hainbat eratara aurki daiteke teknologia hau: Internet, middleware, sistema eragileak, kode mugikorra, sentsoreak, mikroprozesadoreak, erabiltzaile-interfazeak, sareak, komunikazio-protokoloak, GPS eta material berriak.

Nonahiko konputazio-eredu guztien puntu komun gisa, nabarmentzekoa da txikiak, disimulagarriak, sendoak eta sarea prozesatzeko gaitasuna dutenak izatearen ikuspegia partekatzen dutela. Gaur egungo egunerokotasunak hartzen dituen eskala guztietan banatuta daude, eta, oro har, gure ingurunean integratzeko modukoak dira, bereziki deigarriak izan gabe. Adibidez, etxeko nonahiko konputazioko gailu batek argiztapen eta berokuntza sistemak interkonektatu ahal izango lituzke giro kontrolarekin, horrela, egunaren momentuaren eboluzioaren eta bere ezaugarrien arabera, sistema honek erreakzionatu ahal izango luke eta etxebizitza edo eraikin bateko tenperatura eta argi baldintzak aldatu ahal izango lituzke, modu jarraitu eta hautemanezinean. Ohiko beste aplikazio bat hozkailuak dira, eta behar bezala etiketatu denean edukiaren berri izaten dute. Aste osorako menu osasungarriak planifikatzeko gai dira, familiako kide bakoitzaren premien arabera, eta janari gutxi edo egoera txarrean dagoen janariaren berri ohartarazteko gai dira.

Erabiltzaileak elkarrekintza du sistema txertatuarekin hainbat eratara eta teknologiak honek barne hartzen ditu Internet, middleware, sistema eragileak, kode mugikorra, sentsoreak, mikroprozesadoreak, erabiltzaile-interfazeak, sareak, komunikazio-protokoloak, GPS eta material berriak.

Diziplina hau ingelesez Pervasive computing^[1], ambient intelligence^[2], Calm technology, Things That Think eta Everyware^[3] terminoekin ezagutzen da. Duela urte batzuetatik ingurumen-adimena ere esaten zaio. Gainera teknologia hauei, Gauzen Interneta (IoT) edo adimen artifiziala^[4] ere deitzen zaie.

Nonahiko konputaziorako eta termino erlazionatuetarako definizio bakarra proposatu ordez, nonahiko konputaziorako propietateen taxonomia proposatu da, eta hortik hainbat aplikazio eta nonahiko sistema de-kritikatu daitezke^[5].

Nonahiko konputazioak topiko-sorta zabala ukitzen du, hala nola zenbaketa banatua, konputazio mugikorra, sare mugikorrak, testuinguruaren eta semantikaren konputazioa, sentsore-sareak eta gizakia-makina elkarrekintza.

1. ↑ (Ingelesez) Nieuwdorp, Eva. (2007-04). «The pervasive discourse: an analysis» Computers in Entertainment 5 (2): 13.  doi:10.1145/1279540.1279553. ISSN 1544-3574. (Noiz kontsultatua: 2020-10-22).
2. ↑ Pervasive computing : the mobile world. (2nd ed. argitaraldia) Springer 2003 ISBN 3-540-00218-9. PMC 52214687. (Noiz kontsultatua: 2020-10-22).
3. ↑ Greenfield, Adam.. (2006). Everyware : the dawning age of ubiquitous computing. New Riders ISBN 0-321-38401-6. PMC 67230587. (Noiz kontsultatua: 2020-10-22).
4. ↑ Pervasive computing : the mobile world. (2nd ed. argitaraldia) Springer 2003 ISBN 3-540-00218-9. PMC 52214687. (Noiz kontsultatua: 2020-10-20).
5. ↑ Poslad, Stefan.. (2009). Ubiquitous computing : smart devices, environments and interactions. Wiley ISBN 978-0-470-77944-6. PMC 352829669. (Noiz kontsultatua: 2020-10-20).