Zikloi operazioa

Zikloi operazioa
Mota	operazio militar
Honen parte da	Gerra Hotza eta Afganistango gerra
Denbora-tarte	1979 - 1989
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak, Afganistan eta Pakistan

Error in template * unknown parameter name (Plantilla:infotaula esdeveniments): "irudia; irudi oina"

Zikloi Operazioa (ingelesez: Operation Cyclone) Ameriketako Estatu Batuetako Inteligentzia Agentzia Zentralaren (CIA) programaren izena izan zen, 1979tik 1989ra bitartean Afganistanen afganistango mujahidinak armatu eta finantzatzeko, SESBek Afganistango Errepublika Demokratikoari laguntzeko egindako esku-hartze militarraren aurretik eta bitartean. Mujahidinek MI6 britainiarraren laguntza ere jaso zuten, ezkutuko ekintza bereiziak egin baitzituen. Programak, batez ere, talde islamista militanteei lagundu zien, baita lotura jihadistak zituzten taldeei ere, bereziki Pakistanen Muhammad Zia-ul-Haq lotutakoei, eta ez Afganistango Errepublika Demokratiko Sobietarraren aurkako beste erresistentzia-talde ez hain ideologizatu batzuei.^[1]

Zikloi Operazioa izan zen CIAren operaziorik luze eta garestienetako bat.^[2] Finantzaketa ofizialki 1979an hasi zen, 695.000 dolarrekin^[3][4]; 1980an, 20– 30 milioi dolarrera igo zen; 1987an, berriz, 630 milioi dolarrera igo zen urtean^[1][5][6], eta honela deskribatu zen: "Hirugarren Munduko edozein insurjentziari inoiz egindako laguntzarik handiena"^[7]. Finantzaketak aurrera egin zuen (baina gutxitu egin zen) 1989ko sobietar erretiroaren ondoren, Mohammad Najibullah presidentearen armadaren kontra borrokan jarraitu zutenean eta Agfanistango Gerra Zibila (1989-1992) hasi zenean.^[8]

1. ↑ ^{a b} Bergen, Peter, Holy War Inc., Free Press, (2001), p.68
2. ↑ (Ingelesez) Barlett, Donald L.; Steele, James B.. (2003-05-13). «The Oily Americans» Time ISSN 0040-781X. (Noiz kontsultatua: 2021-08-16).
3. ↑ «Foreign Relations of the United States, 1977–1980, Volume XII, Afghanistan - Office of the Historian» history.state.gov (Noiz kontsultatua: 2021-08-16).
4. ↑ Gates, Robert Michael. (1996). From the shadows : the ultimate insider's story of five presidents and how they won the Cold War. Simon & Schuster ISBN 0-684-81081-6. PMC 33947302. (Noiz kontsultatua: 2021-08-16).
5. ↑ Riedel, Bruce. (2014). What We Won : America's Secret War in Afghanistan, 1979-89. Brookings Institution Press ISBN 978-0-8157-2585-5. PMC 881029965. (Noiz kontsultatua: 2021-08-16).
6. ↑ Coll, Steve. (2004). Ghost wars : the secret history of the CIA, Afghanistan, and bin Laden, from the Soviet invasion to September 10, 2001. Penguin Press ISBN 1-59420-007-6. PMC 52814066. (Noiz kontsultatua: 2021-08-16).
7. ↑ Pentz, Peter. (1988-01-01). «The Mujahidin Middleman: Pakistan's Role in the Afghan Crisis and the International Rule of Non-Intervention» Penn State International Law Review 6 (3): 377–402. (Noiz kontsultatua: 2021-08-16).
8. ↑ Crile, p 519