Zimbabwe

Zimbabwe
Ereserkia: National Anthem of Zimbabwe (en)
flag of Zimbabwe (en) coat of arms of Zimbabwe (en)
Geografia
Hiriburua	Harare 17°49′45″S 31°3′8″E
Azalera	390.757 km² Ura %1
Punturik altuena	Mount Nyangani (en)
Punturik sakonena	Runde River (en) (162 m)
Kontinentea	Afrika
Mugakideak	Zambia, Mozambike, Hegoafrika eta Botswana
Administrazioa
Zimbabweko presidentea	Emmerson Mnangagwa
Emmerson Mnangagwa
Legebiltzarra	Parliament of Zimbabwe (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea African Continental Free Trade Area (en) Afrika Australaren Garapenerako Komunitatea Afrikako, Karibeko eta Ozeano Bareko Herrialdeak Afrikar Batasuna Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Arma Nuklearren Ez Ugaritze Hitzarmena Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Garapeneko Afrikako Bankua Group on Earth Observations (en) International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) International Civil Defence Organisation (en) Interpol Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO United Nations–African Union Hybrid Operation in Darfur (en)
Demografia
Biztanleria	15.178.979
Dentsitatea	38,85 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi ingeles Shonera Iparraldeko ndebelera txewera Barwe (en) Kalangera Khoisan hizkuntzak ndauera tsongera Zimbabwe Sign Language (en) sothoera tongera tswanera vendera xhosera Nambya (en)
Erabilitako hizkuntzak	ikusi ingeles, ingeles, Shonera, Manyika (en) , Tswa (en) , Zimbabwe Sign Language (en) , Nambya (en) , Nsenga (en) , Kunda (en) , Iparraldeko ndebelera, ndauera, vendera, Lozi (en) , Kalangera, tongera, Barwe (en) eta Dombe (en)
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Emankortasun-tasa	3,923 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	1.123.710 (2013)
Alfabetizazioa	% 89 (2014)
Derrigorrezko eskolaratzea	6-16
Bizi-itxaropena	61,163 (2016)
Giniren koefizientea	50,3 (2019)
Giza garapen indizea	0,593 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	17.845.821.400 $ (2017)
BPG per capita	1.333 $ (2017)
BPG erosketa botere paritarioa	40.229.126.006 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn	2.433,718 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala	0,5 % (2016)
Erreserbak	292.621.249 $ (2017)
Inflazioa	−0,9 % (2016)
Historia
Sorrera data: 1980ko apirilaren 18a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+263
ISO 3166-1 alpha-2	ZW
ISO 3166-1 alpha-3	ZWE
Ordu eremua	ikusi UTC+02:00 : Africa/Harare (en)
Elektrizitatea	220 V. 50 Hz.AC power plugs and sockets: British and related types (en) eta BS 1363 (en)
Internet domeinua	.zw
zim.gov.zw…

Zimbabwe^[1], ofizialki Zimbabweko Errepublika, hegoaldeko Afrikako estatua da, itsasbazterrik gabekoa. Afrikar Batasuneko (AB) eta NBEko kidea da. Hiriburua Harare da.

Zimbabwek, 15 milioi biztanle inguruko herrialdeak, 16 hizkuntza ofizial ditu: ingeles, shonera, ndebelera (ipar-ndebelera); chewera, chibarwe (sena), kalangera, koisan (tsoa), nambyera, ndauera, shangani (tsongera), hego-sothoera (sothoera), tongera, tswanera, vendera, xhosera eta zimbabwetar keinu-hizkuntza. Ingelesa, shonera eta ndebelera dira gehien hitz egiten direnak, eta hizkuntza ofizial gehien dituen hirugarren herrialdea da munduan.^[2]

2010ean, Zimbabweko Giza Garapenaren Indizea (GGI) munduko baxuena izan zen,^[3] baina harrezkero herrialdearen egoerak hobera egin du. 2020an, 189 herrialdetako 150etan kokatu zen.^[4] Zimbabwen lehorteak eta uholdeak maiz gertatzen dira.^[5]

1. ↑ Euskaltzaindiaren 38. araua
2. ↑ (Ingelesez) WorldAtlas. (2017-04-25). What Languages Are Spoken In Zimbabwe?. .
3. ↑ (Gaztelaniaz) Programa de las Naciones Unidas para el Desarrollo (PNUD). (2010). Índice de Desarrollo Humano (IDH)-Clasificación de 2010. in: Informe de Desarrollo Humano 2010..
4. ↑ (Ingelesez) United Nations Development Programme. (2020-12-15). Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. , 343–346 or. ISBN 978-92-1-126442-5..
5. ↑ (Gaztelaniaz) «Contraste extremo de Zimbabue: inundaciones en el este, sequía en la capital» iAgua 2019-4-8.