Sudo

sudo

دستور sudo در ترمینال
نویسنده(های) اصلی	رابرت کوجشال، کلیف اسپنسر
توسعه‌دهنده(ها)	تاد سی. میلر
انتشار اولیه	تقریباً 1980[۱]
انتشار پایدار	1.9.11p3 / ۲۱ ژوئن ۲۰۲۲؛ ۲ سال پیش (۲۰۲۲-21}})[۲]
مخزن	github.com/sudo-project/sudo
نوشته‌شده با	C
سیستم‌عامل	شبه‌یونیکس
نوع	Privilege authorization
مجوز	ISC-style[۳]
وبگاه	www.sudo.ws

sudo نرم‌افزاری در خط فرمان سیستم‌عامل‌های یونیکس و شبه‌یونیکس است که به کاربرها امکان می‌دهد تا برنامه‌ها را با دسترسی کاربری دیگر —بدون خروج کاربر کنونی از سیستم— اجرا کنند. کاربر هدف معمولاً کاربر اصلی سیستم‌عامل یا کاربر ریشه (به انگلیسی: root user) است که البته می‌تواند هر کاربر دیگری نیز باشد. کاربرد معمول این دستور در اجرای برنامه‌ها و فرمان‌هایی است که نیاز به سطح دسترسی کاربر ریشه دارند؛ مانند نصب نرم‌افزار، تغییر در پرونده‌های سیستمی و بیشتر پرونده‌هایی که در زیرشاخه‌های مهم سیستم‌عامل قرار دارند. اجازهٔ دسترسی به فرمان سودو فقط به کاربرانی داده می‌شود که قبلاً برای سیستم تعریف شده باشند. این گروه از کاربران «سودوگران» (به انگلیسی: sudoers) نام دارند و با ویرایش پروندهٔ sudoers در مسیر /etc می‌توان تنظیمات مربوط را ویرایش کرد؛ که البته ویرایش این پرونده خود منوط به داشتن دسترسی کاربر ریشه است. در بیشتر توزیع‌ها اجازهٔ اجرای فرمان سودو به همهٔ کاربران به‌طور پیش‌فرض داده شده‌است. sudo معمولاً به صورت پیشفرض در توزیع‌های شبه‌یونیکس وجود دارد اما در توزیع‌های ساده‌گرا مثل آرچ لینوکس ممکن است به صورت پیشفرض وجود نداشته باشد.

پس از اجرای دستور sudo از کاربر رمز عبور خواسته می‌شود که در حالت پیش‌فرض و در هنگام گریز به فضای کاربر ریشه، رمز عبور خود اوست. گرچه می‌توان با ویرایش پروندهٔ sudoers که در مسیر /etc قرار دارد، و با افزودن %sudo ALL=NOPASSWD: ALL از درخواست رمز عبور جلوگیری کرد. با استفاده از پارامتر -i و درج رمز عبور، سیستم به‌طور مجازی وارد حساب کاربر ریشه می‌شود؛ و همچنین با پارامتر -u user می‌توان وارد حساب یک کاربر دیگر شد (user نام کاربر هدف است) و دستورهایی را که فقط کاربر هدف مجاز به اجرای آن است اجرا کرد یا به زیرپوشه‌های شخصی آن کاربر دست پیدا کرد.

1. ↑ Miller, Todd C. "A Brief History of Sudo". Retrieved 15 November 2018.
2. ↑ "Sudo News". Retrieved 30 June 2022.
3. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام todmil7 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).