La ferade (o ferovie) e je une struture di traspuart in tiere fate par fâ cori su i trens e par menâ vie oms o robis. Il fier dulà che al côr il tren al è fat cun dôs guidis clamadis sinis poiadis su traviersis che a jerin prin in len di rôl e cumò cuasi dutis in ciment che coventin par tignî su e a la misure juste une di chê altre, chê misure si clame scartament che al è di un fier a di chel altri di 1435 mm in Europe, Cine, Stâts Unîts e Messic. Difarents scartaments a son par esempli in ûs in Spagne, Portugal e Irlande.
Cun traspuart feroviari si intint il puartâ int o robe di un puest a di un altri cuntun sisteme specializât clamât ferovie doprant un mieç di traspuart clamât tren. Si puedin dividi dôs manieris principâls di traspuart sul fier:
· Traspuart di int doprant trens viazadôrs cu lis carocis a pueste che a cambiin daûr de cualitât dal aredament, dal servizi e da la velocitât che a puedin lâ.
· Traspuart di robe (merci) doprant trens midiant cjars feroviariis che a cambiin daûr che a vedin di menâ robe in sorte, se a son vierts o sierâts, e cjârs specializâts (puarte container, par cjamâ autos, cisternis, tramogis e vie indenant).