suomi | |
---|---|
![]() | |
Cineál | teanga bheo agus teanga nádúrtha |
Úsáid | |
Cainteoirí dúchais | 5,413,380 (2012) |
Dúchasach do | an Fhionlainn agus Cúige Leningrad |
Stáit | an Fhionlainn, an Eastóin, an tSualainn, an Iorua agus an Rúis |
![]() | |
Aicmiú teangeolaíoch | |
teanga dhaonna teangacha Úralacha teangacha Fionn-Úgracha teangacha Fion-Pheirmeacha Finno-Volgaic (en) ![]() Finno-Samic (en) ![]() Finnic (en) ![]() | |
Tréithe | |
Córas scríbhneoireachta | aibítir Laidineach agus Scandinavian Braille (en) ![]() |
Institiúid caighdeánaithe | Finnish Language Office (en) ![]() |
Leibhéal leochaileachta | 1 sábháilte |
Stair | history of the Finnish language (en) ![]() |
Cóid | |
ISO 639-1 | fi |
ISO 639-2 | fin |
ISO 639-3 | fin |
Glottolog | finn1318 |
Linguasphere | 41-AAA-a |
Ethnologue | fin |
ASCL | 1602 |
IETF | fi |
Is í an Fhionlainnis an teanga a labhraíonn an chuid is mó de mhuintir na Fionlainne (92%) ó dhúchas. Ceann de na teangacha oifigiúla is ea í san Fhionlainn. Tá Fionlannaigh eitneacha ina gcónaí taobh amuigh den Fhionlainn freisin, agus cuid mhaith acu ag labhairt na teanga: tá Fionlannaigh le fáil sa tSualainn, i gCeanada, san Astráil agus sna Stáit Aontaithe. I Minnesota is mó is féidir teacht ar dhaoine de phór na Fionlainne, sna Stáit Aontaithe.
Labhraítear canúint bhundúchasach sheanfhaisiúnta den Fhionlainnis i dTuaisceart na Sualainne freisin, agus í éirithe an-difriúil leis an bhFionlainnis chaighdeánaithe faoi bhrú na Sualainnise. Tá lucht a labhartha ag iarraidh an chanúint seo a chaighdeánú anois, mar theanga ar leith. Meänkieli nó "ár dteanga féin" a thugann siad uirthi - "meidän kielemme" an leagan caighdeánaithe.
Níl an Fhionlainnis róchosúil le formhór na dteangacha Eorpacha, cé nach bhfuil cultúr na Fionlainne difriúil le cultúr na dtíortha Lochlannacha ar aon nós. Ceann de na teangacha Fionn-Úgracha is ea í, agus is iad na teangacha gaolmhara atá aici ná an Eastóinis agus an Ungáiris, chomh maith le roinnt mhaith teangacha neamhfhorleathana ar fud na Rúise. Tá gaol an-dlúth ag an bhFionlainnis leis an Eastóinis, agus an teanga sin réasúnta intuigthe ag an bhFionlannach. Ón taobh eile de, ní féidir leis an Ungárach bun ná barr a dhéanamh den Fhionlainnis. Baineann an dá theanga sin le craobhacha difriúla an chrann ginealais: is teanga Fhinneach í an Fhionlainnis, ach is teanga Úgrach í an Ungáiris.