Back Cathal mac Finguine English Cathal mac Finguine Spanish Cathal mac Finguine French Cathal mac Finguine Galician Cathal mac Finguine ID Cathal mac Finguine Serbo-Croatian
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Bás | 742 |
| Rí na Mumhan | |
| 713 – 742 ← Cormac mac Ailello – Cathussach mac Eterscélai →  | |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | rí |
| Teaghlach | |
| Teaghlach | Eoghanacht Ghleanndamhnach |
| Páiste | Artrí mac Cathail |
| Athair | Finguine mac Cathail |
Rí na Mumhan agus Ard-Rí na hÉireann dáiríre ba ea Cathal mac Finghin (Sean-Ghaeilge Cathal mac Finguine[1]) (bás 742). Ba bhall é d'Eoghanacht Ghleanndamhnach, clann Eoghanacht a bhí i gceannas sa Mhumhain ón 7ú go dtí an 10ú haois. Ríthe ag Caiseal roimhe ba ea a athair, uncail, sheanathair agus shin-seanathair, mar aon le Mac agus gharmhac leis.
Tuairiscítear go mion sna hannála Éireann an choimhlint idir Cathal agus ríthe Uí Néill, Fearghal Mac Maoil Dúin, Flaithbheartach mac Loingsigh agus Aodh Allán mac Fearghail Mac Maoil Dúin. Ní hionann leaganacha an tuaiscirt agus an deiscirt. Feictear Cathal freisin mar phearsa, ní i gcónaí ar bhealach tuisceanach, i scéalta amhail is Aislinge Meic Con Glinne, ina raibh diabhal craois istigh ann, chomh maith le roinnt scéalta Meán-Ghaeilge próis agus filíochta eile.
Meastar go forleathan gurb é Cathal an rí Éireann is cumhachtaí den chéad leath den 8ú haois, agus an rí stairiúil na Mumhan is láidre roimh Brian Bóramha.[2] Creidtear gurb é an rí deireanach luaite sa ríliosta, Buile Choinn.[3] Ba é Failbhe Flann mac Aodha Dhuibh (bás 639) rí stairiúil na nEoghanacht is leathnaithí roimh Chathal.
- ↑ ETYMOLOGY OF THK PRINCIPAL GAELIC NATIONAL NAMES PERSONAL NAMES AND SURNAMES, MacBain
- ↑ Mac Shamhráin 2005
- ↑ Mac Shamhráin agus Byrne 2005, ll. 210–12