A cantiga de escarnio e maldicir (cantiga de escarnho e maldizer en galego-portugués) é un subxénero da lírica galego-portuguesa.[1] Inclúe tanto sirventeses morais e políticos, sátiras literarias e maledicencias persoais, como tenzóns, prantos e parodias. O trobadorismo galego-portugués perfeccionou unha canción satírica procedente da Provenza, á que lle daban o nome de sirventés, que, chegada ás nosas terras, influíu nos nosos trobadores para que estes, apoiándose quizais nunha tradición satírica autóctona transmitida oralmente e anterior á convivencia coas formas occitanas, creasen un novo xeito de trobar: a cantiga de escarnho e maldizer. O corpus lírico galego-portugués conta con aproximadamente 430 textos pertencentes ao xénero. Dentro dos tres grandes xéneros do lirismo trobadoresco (xunto coa cantiga de amigo e a cantiga de amor) é o menos homoxéneo pola presenza dunha gran diversidade temática e tonal.