Gas de efecto invernadoiro

Un gas de efecto invernadoiro (ou ás veces, simplemente, gas de invernadoiro ou gas invernadoiro) é un gas que absorbe e emite enerxía radiante nas lonxitudes de onda do infravermello térmico, causando o efecto invernadoiro.^[1] Os principais gases de efecto invernadoiro da atmosfera terrestre son o vapor de auga (H₂O), dióxido de carbono (CO₂), metano (CH₄), óxido nitroso (N₂O) e ozono (O₃). Cantidades moderadas de efecto invernadoiro suavizan a temperatura media da Terra e se non existisen estes gases, a temperatura media na superficie da Terra sería de só -18 °C,^[2] en lugar da media actual de 15 °C (33 °C máis).^[3][4][5] Os gases de efecto invernadoiro existen tamén en moitas atmosferas extraterrestres, creando efecto invernadoiro na atmosfera de Marte, na da lúa Titán e, de forma especialmente intensa, na de Venus.^[6]

As actividades humanas desde o principio da Revolución Industrial (arredor de 1750) incrementaron a concentración atmosférica de metano nun 150% e a de dióxido de carbono nun 50%,^[7][8] ata un nivel que non se dera nos últimos 3 millóns de anos.^[9] O dióxido de carbono está causando 3/4 do quecemento global e pode tardar miles de anos en ser totalmente absorbido polo ciclo do carbono.^[10][11] O metano causa a maioría do resto do quecemento e dura na atmosfera unha media de 12 anos.^[12]

A temperatura superficial global media elevouse uns 1,2 °C como resultado das emisións de gases de efecto invernadoiro. Se as taxas de emisión actuais continúan, entón o aumento das temperaturas superará os 2,0 °C entre 2040 e 2070, o cal é o nivel que o Grupo Intergobernamental sobre o Cambio Climático (IPCC polas súas siglas en inglés) das Nacións Unidas considera que é "perigoso".^[13]

A gran maioría das emisións de dióxido de carbono antropoxénico procede da combustión de combustibles fósiles, principalmente carbón, petróleo e gas natural. Contribucións adicionais proceden da fabricación do cemento, produción de fertilizantes e cambios no uso do solo como a deforestación.^[14][15][16] As emisións de metano orixínanse pola produción de combustibles fósiles, a agricultura e gandaría, os vertedoiros de lixo e outras fontes.^[17]

1. ↑ "IPCC AR4 SYR Appendix Glossary" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 2018-11-17. Consultado o 14 de decembro de 2008. 
2. ↑ "NASA GISS: Science Briefs: Greenhouse Gases: Refining the Role of Carbon Dioxide". www.giss.nasa.gov. Arquivado dende o orixinal o 2005-01-12. Consultado o 2016-04-26. 
3. ↑ Karl TR, Trenberth KE (2003). "Modern global climate change". Science 302 (5651): 1719–23. Bibcode:2003Sci...302.1719K. PMID 14657489. doi:10.1126/science.1090228. Arquivado dende o orixinal o 22 de abril de 2021. Consultado o 26 de xullo de 2019. 
4. ↑ Le Treut H.; Somerville R.; Cubasch U.; Ding Y.; Mauritzen C.; Mokssit A.; Peterson T.; Prather M. Historical overview of climate change science. (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de novembro de 2018. Consultado o 14 de decembro de 2008.  en IPCC AR4 WG1 (2007)
5. ↑ "NASA Science Mission Directorate article on the water cycle". Nasascience.nasa.gov. Arquivado dende o orixinal o 17 e xneiro de 2009. Consultado o 2010-10-16. 
6. ↑ Eddie Schwieterman. "Comparing the Greenhouse Effect on Earth, Mars, Venus, and Titan: Present Day and through Time" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 30 de xaneiro de 2015. 
7. ↑ "Understanding methane emissions". International Energy Agency. A concentración de metano na atmosfera é actualmente dúas veces e media maior que os seus niveis preindustriais 
8. ↑ "Carbon dioxide now more than 50% higher than pre-industrial levels" (en inglés). National Oceanic and Atmospheric Administration. 3 de xuño de 2022. Consultado o 30 de agosto de 2022. 
9. ↑ "Climate Change: Atmospheric Carbon Dioxide". www.climate.gov. Arquivado dende o orixinal o 24 de xuño de 2013. Consultado o 2020-03-02. 
10. ↑ "Global Greenhouse Gas Emissions Data". United States Environmental Protection Agency. 12 de xaneiro de 2016. 
11. ↑ "Climate Change Indicators: Greenhouse Gases". United States Environmental Protection Agency. 16 de decembro de 2015. O tempo de vida do dióxido de carbono non se pode representar cun só valor porque o gas non se destrúe co tempo, senón que se move entre diferentes partes do sistema océano–atmosfera–terra. Parte do exceso de dióxido de carbono é absorbido rapidamente (por exemplo, pola superficie oceánica), pero unha porción permanece na atmosfera durante miles de anos, debido en parte ao proceso moi lento polo cal o carbono se transfire aos sedimentos oceánicos. 
12. ↑ "Understanding methane emissions". International Energy Agency. 
13. ↑ "Analysis: When might the world exceed 1.5C and 2C of global warming?". Carbon Brief (en inglés). 2020-12-04. Arquivado dende o orixinal o 6 de xuño de 2021. Consultado o 2021-06-17. 
14. ↑ IPCC AR6 WG1 Ch5 2021, Sec 5.2.1.1
15. ↑ "Global Greenhouse Gas Emissions Data". U.S. Environmental Protection Agency. 12 de xaneiro de 2016. Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 30 de decembro de 2019. A queima de carbón, gas natural e petróleo para producir electricidade e calor é a maior fonte única de emisións de gases de efecto invernadoiro. 
16. ↑ "AR4 SYR Synthesis Report Summary for Policymakers – 2 Causes of change". ipcc.ch. Arquivado dende o orixinal o 28 de febreiro de 2018. Consultado o 9 de outubro de 2015. 
17. ↑ "Global Methane Tracker 2023". International Energy Agency.