Lingua livonia

Livonio līvõ kēļ, rāndakēļ
Falado en:	Letonia
Rexións:	Livonia
Extinción:	2013, coa morte de Grizelda Kristiņa[1]
Familia:	Urálica  Ugrofinesa   Finopérmica    Báltico-finesa     Livonio
Status oficial
Lingua oficial de:	Non é oficial. Recoñecida como lingua minoritaria en Letonia.[2]
Códigos de lingua
ISO 639-1:	--
ISO 639-2:	fiu
ISO 639-3:	liv
Mapa
Distribución dos últimos falantes de livonio     Distribución histórica Distribución histórica do livonio.
Status
O livonio está clasificado como en perigo crítico polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[3]

A lingua livonia^[4] (līvõ kēļ ou rāndakēļ) é unha lingua moribunda pertencente á rama finesa das linguas ugrofinesas, que falou outrora o pobo livonio, un grupo étnico ugrofinés asentado na costa livonia, ao norte da península de Curlandia (Letonia). Aínda que o seu último falante nativo morreu en 2013,^[1][5] existen arredor de 40 falantes como segunda lingua e unhas 210 persoas declararon ter algún coñecemento da lingua. Posiblemente única entre as linguas urálicas, o livonio foi descrito como unha lingua con acento tonal.^[6]

No presente, a única persoa cuxa lingua nativa é o livonio é Kuldi Medne, que naceu en 2020. Os seus pais son Jānis Mednis e Renāte Medne, activistas do renacemento da lingua livonia.^[7] Algúns livonios étnicos están aprendendo ou aprenderon a lingua nun intento de revivila, mais debido a que os livonios son unha pequena minoría, as oportunidades de usar o livonio son limitadas. O xornal estoniano Eesti Päevaleht anunciou erroneamente que Viktors Bertholds, que morreu o 28 de febreiro de 2009, foi o último falante nativo que comezou a escola de letón como monolingüe.^[8] Porén, algúns outros livonios argumentaran que quedaban algúns falantes nativos,^[9] incluíndo a curmá de Viktors Bertholds, Grizelda Kristiņa, quen morreu en 2013.^[1] Un artigo publicado pola Foundation for Endangered Languages en 2007 afirmou que só había 182 livonios rexistrados e só seis falantes nativos. Nun acto dunha conferencia de 2009, mencionouse que podería haber "no mellor dos casos 10 falantes nativos vivos" da lingua.^[10]

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} David Charter (5 de xuño de 2013). The Times, ed. "Death of a language: last ever speaker of Livonian passes away aged 103". Consultado o 8 de setembro de 2014. 
2. ↑ Keeping Livonian - Latvia's Lesser Known Language - Alive, 17.06.2007 at dw.de
3. ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
4. ↑ Definición de livonio -nia no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
5. ↑ GeoCurrents, ed. (11 de xuño de 2013). "Obituary: Last Native Speaker of the Livonian Language Died Age 103" (en inglés). Archived from the original on 03 de decembro de 2013. Consultado o 9 de setembro de 2014. 
6. ↑ "Sketch of Livonian Sounds and Grammar". Virtual Livonia (en inglés). Consultado o 2020-03-22. 
7. ↑ "„Kūldaläpš. Zeltabērns“ – izdota lībiešu valodas grāmata bērniem un vecākiem". Latvijas Sabiedriskie Mediji (LSM.lv). 2022-10-18. Consultado o 2022-10-22. 
8. ↑ (en estoniano) Eesti Päevaleht Arquivado 2011-07-20 en Wayback Machine. "Suri viimane vanema põlve emakeelne liivlane" ("The last native speaker of Livonian from the older generation has died"), 4 de marzo de 2009.
9. ↑ "Latvia's tiny Livonian minority struggles to keep its language alive | Baltic States news & analytics". The Baltic Course. 2012-10-17. Consultado o 2013-12-01. 
10. ↑ Balodis, Pauls (agosto de 2009). "Personal Names of Livonian Origin in Latvia: Past and Present" (PDF). En Wolfgang Ahrens; Sheila Embleton; André Lapierre. Proceedings of the 23rd International Congress of Onomastic Sciences. 23rd International Congress of Onomastic Sciences. Toronto, Canada: York University. pp. 105–116. ISBN 978-1-55014-521-2. Consultado o 23 de abril de 2011.