Un metal (do grego antigo μέταλλον métallon 'mina, canteira, metal') é un material que, cando está recentemente preparado, pulido ou fracturado, mostra un aspecto lustroso e conduce electricidade e calor relativamente ben. Os metais adoitan ser dúctiles (pódense estirar para formar arames) e maleables (pódense martillar para formar láminas finas). Estas propiedades son o resultado da ligazón metálica entre os átomos ou moléculas do metal.
Un metal pode ser un elemento químico como o ferro; unha aliaxe como o aceiro inoxidábel; ou un composto molecular como o polímero. [1]
En física, considérase metal toda substancia capaz de conducir a electricidade a unha temperatura de cero absoluto.[2] Moitos elementos e compostos que normalmente non se clasifican como metais convértense en metálicos a altas presións. Por exemplo, o non metal iodo convértese gradualmente en metal a unha presión de entre 40 e 170 mil veces a presión atmosférica. Do mesmo xeito, algúns materiais considerados metais poden converterse en non metais. O sodio, por exemplo, convértese en non metal a unha presión lixeiramente inferior a dous millóns de veces a presión atmosférica.
En química, dous elementos que doutro xeito se cualificarían (en física) como metais fráxiles -arsénico e antimonio- recoñécense comunmente como metaloides debido á súa química (predominantemente non metálica para o arsénico, e equilibrada entre metalicidade e non metalicidade para o antimonio). Ao redor de 95 dos 118 elementos da táboa periódica son metais (ou é probable que o sexan). O número é inexacto, xa que os límites entre metais, non metais e metaloides fluctúan lixeiramente debido á falta de definicións universalmente aceptadas das categorías implicadas.
En astrofísica o termo "metal" utilízase máis amplamente para referirse a todos os elementos químicos dunha estrela que son máis pesados que o helio, e non só aos metais tradicionais. Neste sentido, os catro primeiros "metais" que se acumulan nos núcleos estelares mediante nucleosíntese son carbono, nitróxeno, osíxeno e neon, todos eles estritamente non metais en química. Unha estrela funde átomos máis lixeiros, principalmente hidróxeno e helio, en átomos máis pesados ao longo da súa vida. Neste sentido, a metalicidade dun obxecto astronómico é a proporción da súa materia formada polos elementos químicos máis pesados. [3][4]
Os metais, como elementos químicos, constitúen o 25% da codia terrestre e están presentes en moitos aspectos da vida moderna. A forza e resistencia dalgúns metais levou ao seu uso frecuente, por exemplo, na construción de edificios altos e pontes, así como na maioría dos vehículos, moitos electrodomésticos, ferramentas, tubaxes e vías férreas. Os metais preciosos utilizábanse historicamente como moedas, pero na era moderna, os metais de cuñaxe estendéronse polo menos a 23 dos elementos químicos.[5]
Crese que a historia dos metais refinados comeza co uso do cobre fai uns 11.000 anos. O ouro, a prata, o ferro (en forma de ferro meteórico), o chumbo e o latón tamén se utilizaban antes da primeira aparición coñecida do bronce no quinto milenio antes de Cristo. Os avances posteriores inclúen a produción das primeiras formas de aceiro; o descubrimento do sodio-o primeiro metal lixeiro- en 1809; o xurdimento das aliaxes de aceiros modernas; e, desde o final da segunda guerra mundial, o desenvolvemento de aliaxes máis sofisticadas.
Teñen de 1 a 3 electróns de valencia, sendo os seus átomos pouco electronegativos e tendo unha baixa enerxía de ionización.
Os metais teñen certas propiedades físicas características: poden ser brillantes, ter alta densidade, ser dúctiles e maleables, ter un punto de fusión alto, ser duros, e ser bos condutores da calor e da electricidade.
Estas propiedades débense ó feito de que os electróns exteriores están ligados só lixeiramente ós átomos, formando unha especie de mar que os baña a todos (ver semicondutor), que se coñece como Enlace metálico.
Os metais poden formar aliaxes entre si e clasifícanse segundo a súa densidade en:
Sir Nevill Mott (1905–1996) wrote a letter to a fellow physicist, Prof. Peter P. Edwards, in which he notes... I've thought a lot about 'What is a metal?' and I think one can only answer the question at T = 0 (the absolute zero of temperature). There a metal conducts and a nonmetal doesn't.