Pan (deus)

Pan

Nome orixinal	(grc) Πάν
Biografía
Celebración	Relixión da Grecia antiga
Familia
Cónxuxe	Aega
Parella	Aega Ismenis Eupheme Eco Symaithis
Fillos	Acis  () Symaithis Iynx  () Peitho Iambe  () Eco Sileno  () HermesXea Creaneus  () Ismenis Crotus  () Eupheme Glaucus  ()
Pais	Hermes Zeus   e Dryope Calisto Penelope Contumelia Hybris
Descrito pola fonte	Enciclopedia soviética armenia Enciclopedia de Otto Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron

Pan (en lingua grega antiga Πάν) era o deus dos pastores e dos rabaños na mitoloxía grega. Tense por deus da fertilidade e da sexualidade masculina sen freo e asegúrase que se dedicaba a perseguir ninfas ou mozos, indistintamente, polos montes.

A tradición común di que, cando o deus Hermes pastoreaba os rabaños de Dríope, seduciu a unha das súas fillas, tamén chamada Dríope, e dese encontro amoroso naceu o deus Pan. Este tiña a parte superior do corpo de forma humana pero a metade inferior era de macho cabrío, polo que a nai, asustada cando viu o que dera a luz, abandonouno no monte. Sobreviviu porque Hermes o recolleu, o vestiu nunha pel de lebre e o levou ó Olimpo, onde os deuses lle puxeron o nome de Pan por ser fonte de diversión para todos eles, especialmente de Dioniso, pola semellanza con Sileno e os sátiros. Unha variante di que Pan fuxiu ó monte acabado de nacer e Hermes tivo que ir buscalo para levalo ó Olimpo.

Pero tamén se afirma que Pan era fillo de Penélope. Segundo esta versión, na ausencia de Ulises, que non acababa de regresar da Guerra de Troia, Penélope tivo varios amantes^[1] ó mesmo tempo e de todos eles preñou á vez. Froito desa preñez nacería Pan, nome que significa fillo de todos. O ben foi que Ulises a repudiou despois de retornar e saber das súas infidelidades, e logo Penélope concibiu a Pan de Hermes, transformado en carneiro^[2].

Tamén se di que era fillo de Zeus e de Hibris^[3] ou ben de Zeus e Calisto^[4].

Finalmente, tamén se di que era fillo dun pastor, chamado Cratis, e unha cabra do seu rabaño. Ou de Hermes coa cabra Amaltea.

1. ↑ Ou ben con Antínoo, un dos moitos pretendentes que a acosaban.
2. ↑ Grimal, s. v. Pan. Ulises, desilusionado, marcharía por toda Grecia en busca de aventuras. Graves ve nesta versión unha tradición prehelénica de orxías sexuais dominadas polas relacións promiscuas (Graves, px. 704). Hixino menciona tanxencialmente esta ascendencia: "Pan, fillo de Mercurio e de Penélope", sen máis explicacións (Hixino, Fábulas 224.4; lémbrese que para os romanos, Hermes toma o nome de Mercurio).
3. ↑ Na mitoloxía grega, o termo de Hibris adoita aplicarse a unha actitude de orgullo e arrogancia desmedidas, unha falta de moderación que conculca os límites que os deuses impoñen ós homes mortais e que termina, normalmente, co castigo de quen así se porta. Pero tamén existiu unha deusa chamada Hibris, que era a personificación do concepto anterior. Esta ascendencia, de Zeus e Hibris, procede do Himno homérico a Pan, e Graves considéraa a máis plausible (Graves, px. 115).
4. ↑ Isto faría de Pan un irmán xemelgo de Árcade, heroe de Arcadia.