Polo Norte

Polo Norte

Tipo	Polo xeográfico
Epónimo	norte
Parte de	Polos da Terra
Localización
División administrativa	sen valor
90°N 0°L / 90, 0

O polo Norte, tamén chamado polo norte xeográfico e polo norte terrestre, é o lugar onde se localiza o extremo norte da Terra; é o lugar onde o eixe de rotación do planeta corta á superficie. Chámase polo norte verdadeiro para distinguilo do polo norte magnético. O lugar oposto é o polo sur.

O Polo norte é, por definición, o punto máis setentrional da Terra, atopándose antípodamente ao Polo Sur. Define a latitude xeodésica 90° norte, así como a dirección do norte verdadeiro. No Polo norte todas as direccións apuntan cara ao sur; todas as liñas de lonxitude conflúen alí, polo que a súa lonxitude pódese definir como calquera valor en graos. Non se asignou ningún fuso horario ao Polo norte, polo que se pode utilizar calquera hora como hora local. Ao longo dos círculos de latitude estreitos, no sentido contrario ás agullas do reloxo é o leste e no sentido das agullas do reloxo é o oeste. O Polo norte está no centro do hemisferio norte. A terra máis próxima adoita dicirse que é a illa Kaffeklubben, fronte á costa norte de Groenlandia, a uns 700 km de distancia, aínda que algúns bancos de grava quizais semipermanentes atópanse algo máis cerca.. O lugar habitado permanentemente máis próximo é Alert na illa Ellesmere, Canadá, que está situada a 817 km do Polo.

Mentres que o Polo sur se atopa nunha masa continental de terra, o Polo norte está situado no medio do océano Ártico no medio de augas cubertas case permanentemente por xeo mariño que cambia constantemente. A profundidade do mar no Polo norte foi medida en 4.087 m polo submarino USS Nautilus en 1958.^[1][2] e en 4261 m polo batiscafo ruso Mir durante a expedición Arktika 2007.^[3] Isto fai pouco práctica a construción dunha estación permanente no Polo norte (a diferenza do Polo sur). Con todo, a Unión Soviética, e máis tarde Rusia, construíron unha serie de estacións á deriva tripuladas con carácter xeralmente anual desde 1937, algunhas das cales pasaron por encima ou moi preto do Polo. Desde 2002, un grupo de rusos tamén establecen anualmente, cerca do Polo, a base privada Barneo que funciona durante unhas semanas a principios de primavera.^[4]

Os intentos de alcanzar o Polo norte comezaron a finais do século XIX, e a marca Farthest North (Norte máis afastado) foi superada en numerosas ocasións. A primeira expedición indiscutible ao Polo norte foi a do dirixible Norge, que sobrevoou a zona en 1926 con 16 homes a bordo, entre eles o xefe da expedición Roald Amundsen. Tres expedicións anteriores -dirixidas por Frederick Cook (1908, por terra), Robert Peary, xunto co seu criado Matthew Henson^[5][6] e catro esquimós, o 6 de abril de 1909 (por terra) e Richard E. Byrd (1926, por aire)- tamén foron aceptadas no seu día como que alcanzaran o Polo norte. Con todo, en cada caso a análise posterior dos datos da expedición puxo en dúbida a exactitude das súas afirmacións.

As primeiras persoa verificadas que chegarón ao Polo norte por terra foi un grupo soviético de 24 homes en 1948, que formaba parte da expedición Sever-2 ao Ártico de Aleksandr Kuznetsov, que voou até o Polo antes de facer o último traxecto a pé. A primeira expedición terrestre completa ao Polo norte foi a de Ralph Plaisted, Walt Pederson, Gerry Pitzl e Jean-Luc Bombardier en 1968, utilizando motos de neve e con apoio aére.^[7]

O compás non apunta co seu polo norte ao polo norte xeográfico, senón cara ao polo sur magnético, situado nas proximades do P.N. xeográfico. A dirección na que apunta varía co tempo, debido á variación de posición do polo magnético en relación ó polo asociado, chamada declinación magnética, que nos anos 2010 ten aumentado ata 50-60 km/ano, cruzando en 2017 dito polo a liña de cambio de data cara a Siberia, a uns 390 km do Polo norte xeográfico.^[8]

Todos os corpos celestes teñen un polo norte e outro sur.

Os eixes de rotación destes corpos non adoitan ser coincidentes co eixe de translación. Así, os da Terra, forman un ángulo de 23,5º, e os de Urano, 97º.

1. ↑ Андерсон, Уильям Роберт (1965). ""Наутилус" у Северного полюса". Воениздат. Arquivado dende o orixinal o 2 de maio de 2013. Consultado o 19 de xaneiro do 2025. 
2. ↑ Mouton, M.W. (1968). The International Regime of the Polar Regions. Acadimie de Droit International de La Ha. pp. 202 (34). ISBN 978-9028614420. Consultado o 17 de xaneiro do 2025. 
3. ↑ Russian sub plants flag at North Pole Arquivado 2008-12-22 en Wayback Machine., Reuters, 2 de agosto de 2007
4. ↑ Morrell, Galya (14 de febreiro de 2021). "The Inside Story of Barneo, the Floating Ice Camp Near the North Pole » Explorersweb". Explorersweb. Consultado o 18 de xaneiro do 2025. 
5. ↑ Mattew Henson (1866 – 1955) foi un explorador estadounidense que pode que fora o primeiro home en chegar ao Polo Norte, con Peary, en 1909. Porén algúns estiman que o grupo de Parcy se perdeu no polo e chegaron a uns 30 km do seu obxectivo. Por outra parte, debido a que Henson era negro e o seu status de empregado de Peary, nunca alcanzou a fama deste en Norteamérica, onde o racismo aínda era común naquela época. En 1921 publicou un libro sobre a súa expedición ártica (A Negro Explorer at the North Pole). Só o 6 de abril de 1988, no 79º aniversario, os restos de Henson foron levados ao Cemiterio Nacional de Arlington, e depositados preto do monumento a Peary.
6. ↑ The Frederick A. Cook Society: "The Tragedy of America's Exploited Black Pioneer Polar Explorer Matthew Henson" Arquivado 31 de marzo de 2012 en Wayback Machine. (en inglés)
7. ↑ Magazine, Smithsonian. "Who Discovered the North Pole?". Smithsonian Magazine (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 5 de xaneiro de 2023. Consultado o 19 de xaneiro do 2025. 
8. ↑ esa. "Tug-of-war drives magnetic north sprint". European Space Agency (en inglés). Consultado o 2019-05-15.