Rafael Sanzio (en italiano Raffaello Sanzio), Rafael de Urbino ou simplemente Rafael[1],[n. 1] nado en Urbino o 6 de abril de 1483 e finado o día do seu aniversario de 1520 en Roma, foi un pintor e arquitecto italiano da época do renacemento italiano. Ademais da súa labor pictórica, que sería admirada e imitada durante séculos, realizou importantes achegas na arquitectura e, como inspector de antigüidades, interesouse no estudo e conservación dos vestixios grecorromanos.[2]
Morreu o día en que facía os trinta e sete anos, dándose a coincidencia de que naceu e morreu en Venres Santo.[n. 2] Malia a súa morte prematura foi inmensamente produtivo, creando unha inhabitual gran colección de pinturas. Aínda se conserva unha gran parte da súa obra, sobre todo nos Museos Vaticanos. Estes albergan as Estancias de Rafael, que foron o seu traballo central e a vez a obra máis grande da súa carreira, que quedaron sen terminar debido á súa morte.
Fillo dun pintor de modesta relevancia, foi considerado un neno prodixio pola súa precoz habilidade e ao quedar orfo formouse nos talleres de varios artistas de prestixio. Aos 25 anos obtivo o seu primeiro encargo oficial, a decoración das Estancias Vaticanas, onde pintou algúns frescos como A escola de Atenas, considerada unha das súas obras cume.[3][4]
É soado pola perfección e graza das súas pinturas e debuxos. Xunto con Michelangelo e Leonardo da Vinci forma a tradicional trindade de grandes mestres deste período.[5]
Logo dos seus anos de mocidade en Roma, gran parte da súa obra, malia ser deseñada por el foi executada polo seu taller, cunha considerable perda de calidade. Exerceu unha grande influencia na súa época, aínda que fóra de Roma a súa obra foi coñecida sobre todo a través da produción que fixeron os talleres de gravado que colaboraban con el. Logo da súa morte, a influencia do seu principal rival, Michelangelo, foi máis intensa ata os séculos XVIII e XIX, cando as calidades máis serenas e harmoniosas de Rafael foron consideradas de novo como un modelo superior.
A súa carreira divídese de xeito natural en tres fases e tres estilos, descritos inicialmente por Giorgio Vasari: os seus primeiros anos en Umbría, o período posterior de catro anos en Florencia (1504 -1508), onde absorbeu as tradicións artísticas da cidade, e finalmente o seu último e triunfal período de doce anos en Roma, traballando para os papas e a súa corte.[6]
Erro no código da cita: As etiquetas <ref>
existen para un grupo chamado "n.", pero non se atopou a etiqueta <references group="n."/>
correspondente