Os xacios ou xacias[1] son seres da mitoloxía galega coa metade inferior de peixe e a metade superior humana, masculina ou, sobre todo, feminina. Segundo as lendas, encántalles a auga e habitan nas pozas que se forman nos ríos.
Parece ser que o bispo Hidacio (no século V) describiu no seu Cronicón a existencia duns estraños peixes no río Miño:
"No río Miño a cinco millas de Lais, pescáronse catro peixes nunca vistos dunha nova especie, segundo o relato dos pescadores respectables cristiáns, marcados con letras hebreas e gregas co número latino 365 formando un círculo. Uns meses despois alí preto caeron do ceo grans verdes como a herba con forma de lentella e amarguísimos e outras cousas asombrosas longas de contar".
Uns autores identifican Lais como a parroquia de Laias, Cenlle no concello de Cenlle, e outros como Martín Sarmiento coa parroquia de Alais no concello de Castro Caldelas.
- ↑ "Entrada xacio en Digalego". Consultado o 05 de novembro de 2018.