Tavakuairetã Panama
Panama Poyvi Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Pro mundi beneficio (Latinañe'ẽme : «Yvóra imba'e porãrã»)
Tetã Momorãhéi: «Himno Nacional de Panamá »
Tavusu(ha táva tuichavéva)
Táva Panama Ñe'ẽnguéra
Karaiñe'ẽ Tetãygua réra
Panameño, -ña Tekuái reko
Mburuvicharape • Tendota
Laurentino Cortizo • Ombuekoviáva
José Gabriel Carrizo Tetã Amandaje
Asamblea Nacional de Panamá • Sãso
• Ojei
• Oñemoañete
Epáñagui 28 jasypateĩ 1821 Kolómbiagui 3 jasypateĩ 1903 7 jasyteĩ 1909 Yvy apekue
Ñemoĩha 118.º • Opaite
75 517[ 1] km² • Y (%)
370.4 km. Tembe'y
687 km [ 1] Y rembe'y
2490 km[ 1] Yvyty yvatevéva
Volcán Barú Ava hetakue
Ñemoĩha 127.º • Hetakue
4 546 125[ 2] hab. (2023) • Typy'ũ
56 hab./km²* PIB (PPA )
Ñemoĩha 80.º • Opaite (2021)
US$ 128 500 sua • Per cápita
US$ 29 608 PIB (nominal)
Ñemoĩha 78.º • Opaite (2021)
US$ 59 260 sua • Per cápita
US$ 13 849 IDH (2020)
0.815[ 3] (57.º ) – Iporãite Viru
Balboa (B/. ฿, PAB
)
Dólar estadounidense (curso legal) ($, USD
) Ára
UTC-5 ISO Jehero
591 / PAN / PA Tetã renda tee Ñandutíme
.pa
Tetã pumbyry papapy
+507
Tetã puhoe papapy
H3A-H3Z, HOA-HPZ, H8A-H9Z, 3EA-3FZ
Tetã aviõ papapy
HP
Mba'yrumýi papapy tee
PA
COI Jehero
PAN
Atyvete
Grupo de Río ,
ONU ,
Alianza del Pacífico ,
OEI ,
ASALE ,
OEA ,
AEC ,
CELAC ,
G-77 ,
GL ,
Parlatino ,
ALADI ,
ABINIA ,
SELA ,
CICR ,
FAO ,
NOAL ,
OTI ,
OMC ,
Interpol .
Opaite Tetã Yvýgui
↑ Fuente: Banco Mundial [ 4] ↑ Fuente: Banco Mundial [ 5] ↑ Fuente: Banco Mundial [ 6] ↑ Fuente: Censo 2010 [ 7] ↑ Oficialmente conocido como Separación de Panamá de Colombia .[ 8] ↑ El Artículo 7 de la Tembiecharã:Enlace roto solamente reconoce al español como idioma oficial del país. Sin embargo, desde el 26 de noviembre de 2010 se reconocen también como idiomas oficiales a las lenguas indígenas ngäbe , buglé , kuna , emberá , wounaan , naso tjerdi y bri bri .[ 9]
[editar datos en Wikidata ]
Panama , héra tee Tavakuairetã Panama (Karaiñe'ẽme : República de Panamá ), ha'e peteĩ tetã hekosãsóva ojejuhúva Mbyte Amérika ha Ñemby Amérikape . Itavusu hína Táva Panama .[ 10] Ijerére ojejuhu yvate gotyo para Karíve , ñemby gotyo ojejuhu paraguasu Py'aguapy , kuarahyresẽ ngotyo oĩ Kolómbia ha kuarahyreike gotyo oĩ Kóta Rríka . Ijyvy apekue niko 75 517 km² .[ 1] Ko tetã ojejuhu pe yvyjyvápe héra peteĩcha , peteĩ yvy po'i ombojoajúva Ñemby Amérika ha Mbyte Amérika , ijyvy apekue yvytýgui henyhẽmbáva iñapesỹinte umi ñu oĩva yrape Panama pukukuévo, peteĩ tape henyhẽ ýgui ombojoajúva umi paraguasu Py'aguapy ha Atlántiko , mba'eguasuitéva oipytyvõva ñemu yvy ape ári. Ary 2020 jave, oiko ko tetãme amo 4 279 000 tapicha.[ 2] Panama ningo ojejuhu yvy iporãitéva ombojoaju hag̃ua umi tetã imombyrýva, upévare oĩ ko tetãme mba'e tuicháva oipytyvõ oñemu porãve hag̃ua mba'ekuéra yga ha y rupive.
Jahechávo mba'éichapa oñemohenda ko tetã, jaikuaáta ary 2020 guive Panamáme oĩ 10 tetãvore ha 6 ypykue rekoha.[ 11] [ 12] Iléi guasu he'i karaiñe'ẽ hína pe tetã ñe'ẽ tee ha opaite umi Panama retãygua oikuaa va'erã ha ikatu oipuru ko ñe'ẽ.[ 13] Ary 2006 jave, karaiñe'ẽ ningo pe ñe'ẽ 93.1 % umi Panama retãyguágui oipuruve.[ 14] Ñe'ẽnguéra ambuéva Panama megua oñemoañete avei mbo'ehao ha tekombo'e rupive umi tekohápe oĩvéva Amérika ypykue.[ 15]
↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 CIA. «Panamá - Geografía - Libro Mundial de Hechos ». Ojehechákuri árape: 16 de febrero de 2017.
↑ 2,0 2,1 «Población de Panamá ». Ojehechákuri árape: 18 de febrero de 2015.
↑ PNUD. Human Development Report 2020 . http://hdr.undp.org/en/content/latest-human-development-index-ranking . Consultado el 15 de diciembre de 2020 .
↑ Banco Mundial (1 de julio de 2009). Worldbank.org (ed.): «"World Bank GDP 2009" » (en inglés) (PDF). Ojehechákuri árape: 26 de septiembre de 10.
↑ Datos de 2009.
PIB Nominal, 2009 ;
PIB PPA, 2009 y Población 2009 , World Development Indicators database, Banco Mundial . Consultado el 26 de septiembre de 2009. Nota: los valores per cápita, fueron obtenidos dividiendo la población entre el PIB PPA.
↑ Banco Mundial (1 de julio de 2009). Worldbank.org (ed.): «"World Bank GDP PPP 2009" » (en inglés) (PDF). Ojehechákuri árape: 26 de septiembre de 2010..
↑ [1] Tembiecharã:Wayback .
↑ «La Separación de Panamá de Colombia (1903) »..
↑ Asamblea Nacional de Panamá (26 de noviembre de 2010). Gaceta Oficial de Panamá (ed.): «Ley 88 del 26 de noviembre de 2010 » (PDF). Ojehechákuri árape: 26 de noviembre de 10..
↑ Asamblea Nacional de Panamá (1972). «Constitución Política de la República de Panamá ». Ojehechákuri árape: 20 de agosto de 2011.
↑ Asamblea Nacional de Panamá (30 de diciembre de 2013). Gaceta Oficial de Panamá (ed.): «Ley Nº119 del 30 de diciembre de 2013: Que crea la provincia de Panamá Oeste, segregada de la provincia de Panamá. ». Ojehechákuri árape: 31 de diciembre de 2013.
↑ «Ley 188 que crea la Comarca Naso Tjër Di ». Gaceta Oficial de Panamá . 7 de diciembre de 2020. https://www.gacetaoficial.gob.pa/pdfTemp/29170_A/GacetaNo_29170a_20201207.pdf . Consultado el 8 de diciembre de 2020 .
↑ Asamblea Nacional de Panamá (1972). «Constitución Política de la República de Panamá ». Ojehechákuri árape: 21 de agosto de 2011.
↑ Fundación Telefónica (2006). «Valor económico del Español ». Ojehechákuri árape: 21 de agosto de 2011.
↑ Asamblea Nacional de Panamá (22 de noviembre de 2010). «Ley Nº88: Que reconoce las lenguas y los alfabetos de los pueblos indígenas de Panamá y dicta normas para la educación intercultural bilingüe. ». Ojehechákuri árape: 21 de agosto de 2011.