Alijuna (alijunaiki: no indígena)
Chi alijunakai otta alijuna waneeya sumuin tü nakuaipaka musia tü nanüikipalaka nnojotsu ni'raajüin sukuwa'ipaka wayuu sumaiwa moulu yaa kanoulainapa, nayaa mainma sünain mulousenuin, sünain wuituin nou, sünain kasüin sümaa mutsiyain nata otta isasü nüchiki tü pütchikat merajuinsalii sukua wayuu sünain yonna.[1] nanuiki alijunaiki.
Na alijunakana eeshi sünain kamalain namuin sukuaipa wayuu musia noulaküin tü wayuunaikikalü.
Moulu yaa mainma main nakuaipa tü suulakakat tepiichi moulu, muinñaka sain tü nasheinkat, nayotnain musia nashaitajaayapala. Sünainje tü muloujeesü main nayatain na ekirajüliikana yayaa wajiira suulia motuin nain tü akuaipaakalü.
Na alijunakana kamalainsü namuin tü sukuaipaka wayuu, nalüjain wattamüin tü akuaipaaka. Naatüin tü süsheinkat wayuu jier maaka tü wayuusheinkalü. Kamalainsü namuin tü kanasüka sumaa tü asonuushikalü. Musia tü wakuaipakat kamalainsü namuin.