Lýðveldið Ísland Pobblaght yn Eeslynn |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Arrane ashoonagh: Lofsöngur |
||||||
![]() |
||||||
Preeu-valley (as y balley smoo) | Reykjavík![]() | |||||
Çhengey oikoil | Eeslynnish | |||||
Reiltys | Pobblaght ard-whaiylagh | |||||
- | Eaghtyrane | Guðni Th. Jóhannesson | ||||
- | Ard-vinishter | Bjarni Benediktsson | ||||
- | Eaghtyrane yn Alþingi | Einar Kristinn Guðfinnsson | ||||
Seyrsnys | veih'n Danvarg | |||||
- | Reill thie | 1 Toshiaght Arree, 1904 | ||||
- | Seyrsnys | 1 Nollick, 1918 | ||||
- | Pobblaght | 17 Mean Souree, 1944 | ||||
Eaghtyr | ||||||
- | Yn clane | 103,000 km² (107-oo) 39,770 mi ker |
||||
- | Ushtey (%) | 2.7 | ||||
Earroo yn phobble | ||||||
- | Ooley 2008 | 319,355[1] (172-oo) | ||||
- | Coontey-pobble 1980 | 229,187 | ||||
- | Glooaght | 3.1/km² (233-oo) 7.5/mi ker |
||||
LTS (CCK) | Ooley 2007 | |||||
- | Yn clane | $12.274 billioon[2] (132-oo) | ||||
- | Yn dooinney | $39,167[2] (5-oo) | ||||
LTS (ennymagh) | Ooley 2007 | |||||
- | Yn clane | $20.228 billioon[2] (93-oo) | ||||
- | Yn dooinney | $64,547[2] (4-oo) | ||||
Gini (2005) | 25.0[3] (injil) (4-oo) | |||||
ALD (2006) | ▲ 0.979 (ard) (1-d) | |||||
Argid | Króna yn Eeslynn (ISK ) |
|||||
Traa ynnydagh | GMT (UTC+0) | |||||
Coad eddyr-voggyl | .is | |||||
Coad çhellvane | +354 |
Ta'n Eeslynn, ny Pobblaght yn Eeslynn dy oikoil (Eeslynnish: Ísland ny Lýðveldið Ísland), ny çheer ellanagh ta ny lhie ayns Twoaie y Cheayn Sheear eddyr yn Oarpey vooar-heeragh as Greenlynn.[4] Ta 320,000 cummaltee 'sy çheer as t'ee 103,000 km² er eaghtyr.[5] She Reykjavík y preeu-valley as y balley smoo 'sy çheer.
Hoshee coloinaghys yn Eeslynn ayns 874, rere y Landnámabók, v'eh y toshiagh Norlynnagh Ingólfur Arnarson y chied choloinagh Norlynnagh beayn er yn ellan.[6] Ren sleih elley keayrtyn er yn ellan roish as hannee ad ayn er feie yn gheuree. Harrish ny h-eashyn, ren sleih Nordagh as Celtiagh coloinaghys er yn ellan. Derrey yn 20-oo eash, chur ny h-Eeslynnee barrant er eeasteyraght as eirinys, as eddyr ny bleeantyn 1262 as 1918 va'n çheer ny cooid jeh ny reeriaghtyn Norlynnagh as Danvargagh. 'Sy 20-oo eash haghyr lhiasaghey as bishaghey mooar ayns tarmaynys as corys lhiasee yn Eeslynn. Ayns ny bleeantyn shoh chaie, chur yn Eeslynn rish traght seyr 'syn Eaghtyr Tarmaynagh Oarpagh as haghyr anchaslaghey veih'n eeasteyraght dys magheryn tarmaynagh noa ayns shirveish, argidys, as çhynskylyn elley.
Jiu, ta'n Eeslynn nane jeh çheeraghyn ny cruinney lesh corrymyn seyrsnys theayagh as tarmaynagh b'yrjey.[7] Ayns 2007, va'n Eeslynn rang-oardraghit myr y çheer smoo lhiasit er y dowan liorish Ayndagh Lhiasaghey Deinney ny h-Ashoonyn Unnaneysit.[8] V'ee ny kiarroo çheer rere troaraght y dooinney, as nane jeh ny çheeraghyn smoo cormagh rere co-effaght Gini.[9][10] Ta cultoor as eirinys dowin ec ny h-Eeslynnee, lheid as coagyraght as feeleeaght, as ta enney share eddyr-ashoonagh er feayn-skeealyn Eeslynnagh. Ta'n Eeslynn ny h-oltey jeh'n AU, RCAH, SOTS, ETO as RCTL, agh cha nel ee ny h-oltey jeh'n UO.
{{cite web}}
: Unknown parameter |dateformat=
ignored (cooney)
{{cite web}}
: Unknown parameter |dateformat=
ignored (cooney)
{{cite web}}
: Unknown parameter |dateformat=
ignored (cooney)