Fosfodiesterska veza

Fosfodiesterska veza (šećerno-fosfatna veza)^[1] nastaje kad točno dvije hidroksilne skupine u fosfornoj kiselini reagiraju s hidroksilnim skupinama na drugim molekulama čime nastanu dvije esterske veze.^[2] U živoj stanici javlja se kad se kovalentnom vezom povežu dva nukleotida, na način da se hidroksilna skupina s 3' ugljikovog atoma prvog šećera veže s fosfatnom skupinom drugog nukleotida koji je na 5' ugljikovom atomu drugog šećera.^[3] Time deoksiriboze povezane fosfodiesterskim vezama tvore dva polinukleotidna lanca koji čine molekulu DNK.^[1]

Nastaje za vrijeme replikacija DNK.^[4] Tad se razmotava dvostruka uzvojnica DNK i poštujući načelo komplementarnosti, na svakom se lancu gradi novi polinukleotidni lanac i tako nastaju dvije molekule DNK koje su istovjetne majčinskoj molekuli.^[4] Među brojnim enzimima i bjelančevinama koji djeluju u procesu udvostručavanja, ključnu ulogu ima enzim DNK polimeraza koja katalizira polimeriziranje deoksiribonukleotida iz deoksiribonukleozid trifosfata (koji je supstrat^[5]) na temelju komplementarnosti s lancem DNK koji služi kao kalup.^[4] U ovom procesu nastaje fosfodiesterska veza i kao nusproizvod javlja se anorganski pirofosfat.^[4]

1. ↑ ^{a b} Bakula, Krešimir. DNA i sinteza proteina, Medicinska škola u Rijeci - Maja Šmurinić
2. ↑ Phosphodiester bond. School of BioMedical Sciences Wiki. Inačica izvorne stranice arhivirana 30. lipnja 2017. Pristupljeno 7. siječnja 2015.
3. ↑ Vježba 6 - Deoksiribonukleinska kiselina^{[neaktivna poveznica]}, Praktikum iz Biologije I, PBF, str. 102
4. ↑ ^{a b c d} nukleinske kiseline. Hrvatska enciklopedija. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 7. siječnja 2015.
5. ↑ DNA i replikacija (PDF). DNA i replikacija. Medicinski fakultet u Rijeci. Pristupljeno 29. prosinca 2014. |url-status=dead zahtijeva |archive-url= (pomoć)