Gaznavidsko Carstvo

Gaznavidsko Carstvo Ghaznavian (غزنویان) ← 963. – 1187. →   → Zemljovid Gaznavidskog Carstva. Glavni grad Gazni (963. – 1151.) Lahore (1151. – 1187.) Jezik/ci turkijski (dinastija i vojska)[1] perzijski (službeno) Religija sunitski islam Vlada monarhija Šah (veliki kralj)  - 963. – 977. Alptigin (prvi)  - 1160. – 1187. Husrau Malik (zadnji) Povijest srednji vijek  - uspostavljena 963.  - ukinuta 1187. Površina 3400000 km2

Gaznavidsko Carstvo (turk. Gazneli İmparatorluğu, perz. غزنویان) je naziv za turkijsku^[2][3][4] državu koja se od 10. do 12. stoljeća prostirala na području Iranske visoravni, središnje Azije i Indijskog potkontinenta. Prijestolnica je bila smještena u Gazniju, gradu u današnjem Afganistanu. Osnivačem carstva smatra se Sebüktigin, koji je zajedno sa svojim nasljednicima proširio gaznavidske granice na uštrb Bujidskog i Samanidskog Carstva. Sebüktigin je prvotno bio turski rob, da bi se kasnije oženio kćerkom guvernera grada Ghazna koji je u to vrijeme bio pod Samanidskom upravom. Godine 977. naslijedio je guvernerovo mjesto, odbacio samanidsku upravu, te u idućih dvadeset godina proširio svoju vlast na većinu teritorija današnjeg Afganistana.^[5]

Gaznavidsko Carstvo održalo se približno 200 godina, nakon čega su njegove zapadne dijelove prvo pokorili Seldžuci, a zatim istočne dijelove Guridi. Gaznavidska i seldžučka dinastija specifične su po tome što su većinu stanovništva njihovih država činili iranski narodi odnosno što su bile nositeljice iranske kulture, no vladajuća klasa bila je uglavnom turkijskog podrijetla. Ipak, obje su dinastije jezično asimilirane pa je među stanovništvom i na carskom dvoru korišten isključivo perzijski jezik.

1. ↑ C.E. Bosworth, The Ghaznavids:994–1040, (Edinburgh University Press, 1963), 134.
2. ↑ Islamic Central Asia: an anthology of historical sources, Ed. Scott Cameron Levi and Ron Sela, (Indiana University Press, 2010), 83;The Ghaznavids were a dynasty of Turkic slave-soldiers...
3. ↑ "Ghaznavid Dynasty" Encyclopædia Britannica
4. ↑ Jonathan M. Bloom, Sheila Blair, The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture, Oxford University Press, 2009, Vol.2, p.163, Online Edition, "Turkish dominated mamluk regiments...dynasty of mamluk origin (the GHAZNAVID line) carved out an empire..."
5. ↑ Sebüktigin | Persian Empire, Ghazna, Conqueror | Britannica. www.britannica.com (engleski). Pristupljeno 3. listopada 2024.