Bengali | |
---|---|
বাংলা Bangla | |
Patubo iti | Bangladesh, India (nangruna idiay Laud a Bengal);adda dagiti komunidad idiay Nagkaykaysa a Pagarian, Estados Unidos, Pakistan, Saudi Arabia, Malaysia, Singapore, Dagiti Nagkaykaysa nga Emirato nga Arabo, Australia, Burma, Kanada |
Patubo a mangisasao | 193 a riwriw (2001)[1] Dagup: 230 a riwriw (2003)[2] |
Bengali a sinuratan | |
Opisial a kasasaad | |
Opisial a mangisasao | Banglades, India (Lauda a Bengal, Tripura ken Ginget ti Barak) (a pakabuklan dagiti distrito ti abagatan nga Assam- Cachar, Karimganj ken Hailakandi) |
Nagalagad | Bangla nga Akademia (Bangladesh) Paschimbanga Bangla Akademi (Laud a Bengal) |
Kodkodigo ti pagsasao | |
ISO 639-1 | bn |
ISO 639-2 | ben |
ISO 639-3 | ben |
Linguaesperio |
|
lugar nga agsasao ti Bengali |
Ti Bengali (Bengali: বাংলা Bangla [ˈbaŋla] (dengngen)) ket maysa a dumaya nga Indo-Aryan a pagsasao. Daytoy ket patneng ti rehion ti dumaya nga Abagatn nga Asia a naamammoan a kas ti Bengal, a mangbukel ti agdama nga aldaw a Bangladesh, ti Indiano mga estado ti Laud a Bengal, ken dagiti paset ti Indiano nga estado ti Tripura ken Assam. Daytoy ket naisursurat nga inususar ti Bengali a sinuratan. Daytoy ket adda dagiti agarup a 193 a riwriw a patneng ken agarup a 230 a riwriw a dagup dagiti mangisasao,[2] Ti Bengali ket maysa kadagiti kaaduan a mangisasao a pagsasao (nairanggo ti maikanem[3]) iti lubong. Ti Nailian a kanta ken ti Nailian a kanta ti India, ken ti Nailian a kanta ti Bangladesh ket napartuat iti Bengali.
Mairaman kadagiti dadduma a pagsasao ti Dumaya nga Indo-Aryan, ti Bengali ket nagtaud manipud kadagiti Magadhi Prakrit ken Sanskrito a pagsasao. Daytoy tattan ti kangrunaan a pagsasao a naisasao idiay Bangladesh ken isu ti maikadua a kaaduan a maisasao idiay India.[4][5] Amin kadagiti Indo-Aryan a pagsasao a mairaman ti Bengali, Hindi, Marathi, Gujarati, Oriya, Assames ket tinawtawagan dagitoy a kas ti annak ti Sanskrito. Para kadagiti suppiat a panakaimatangan a maipanggep kadagiti kastoy a panagilasin ti nailinia a pakasaritaan a nangiturong ti historisismo (kitaen ti Althusser), mabalin nga agbiruk kadagiti sabal nga artikulo.[6][7] [8]
Ti kaadda ti nabaknang a literario a tawidan a timmaud manipud iti Bengali a Renasimiento, ti Bengali ket nairaman a naibedbed ti maysa a naindumadumaan ti kultura a rehion ken maysa a nangruna a nagiparawad ti Bengali a nationalismo. Idiay dati a Daya a Bengal (tattan ket ti Bangladesh), ti napigsa a pannakaammo ket nangiturong ti Tignay ti Pagsasao a Bengali, nga idi las-ud ti 21 Pebrero 1952, adda dagiti tattao a natnatay kaditi las-ud ti panag-welga tapno makagun-od ti panakabigbig daytoy a kas maysa nga estado a pagsasao idi ti Turayan ti Pakistan ken tapno mataripatu ti panakaisursuratna iti Bengali a sinuratan. Ti aldaw a rinamrambakan a kas ti Aldaw ti Tignay ti Pagsasao idiay Bangladesh, ken nairangarang a kas ti Aldaw ti Sangalubongan nga Ina a Pagsasao babaen ti UNESCO idi 17 Nobiembre 1999.