Back Аедыгь бызшәа Abkhazian КӀах Адыгабзэ ADY Adigies Afrikaans Adygeische Sprache ALS اللغة الأديغية Arabic الاديغيه ARZ Idioma adigué AST Адигъ мацӀ AV Adıq dili Azerbaijani Адыгей теле Bashkir
| Adigue | |
|---|---|
| Laud a Sirkasiana | |
| Адыгабзэ, aːdəɣabza | |
| Patubo iti | Sirkasia (Adigueya, Krasnodar), Rusia, Turkia, Hordania, Siria, Irak, Israel, Republika ti Amianan a Macedonia |
| Rehion | Amianan a Kaukaso |
| Etnisidad | Sirkasia, Cherkesogai |
Patubo a mangisasao | (490,000 ti nadakamat idi 1986–2010)[1] |
| Siriliko a sinuratan Latin a sinuratan Arabiko a sinuratan | |
| Opisial a kasasaad | |
Opisial a mangisasao |  Adigueya (Rusia) |
| Kodkodigo ti pagsasao | |
| ISO 639-2 | ady |
| ISO 639-3 | ady |
Ti Adigue (Adyghe: Адыгэбзэ adyghabze), ammo pay a kas ti Laud a Sirkasiana (КӀахыбзэ), ket maysa kadagiti dua nga opisial a pagsasao ti Republika ti Adigueya idiay Pederasion ti Rusia, ti sabali ket ti Ruso. Daytoy ket insasao babaen dagiti nadumaduma a tribu ti Tattao nga Adigue: Abzekh,[2] Adamey, Bzhedug;[3] Hatuqwai, Temirgoy, Mamkhegh; Natekuay, Shapsug;[4] Zhaney, Yegerikuay, nga iti tunggal maysa ket addaan iti bukodna a dialekto. Ti pagsasao ket ket tinawtawagan dagiti agsasao iti Adygebze wenno Adəgăbză. Thi literario a pagsasao ket naibatay iti dialekto ti Temirgoy.
Adda dagiti agarup a 128,000 ng aagsasao iti pagsasao iti patneng a teritorio ti Rusia, ken gangani amin dagitoy ket patneng nga agsasao. Iti sangalubongan, adda dagiti 300,000 nga agsasao iti daytoy a pagsasao. Ti kadakkelan a komunidad nga agsasao iti Adigue ket idiay Turkia, ken insasao dagiti diaspora ti kalpasan ti Gubat ti Ruso–Sirkasiana (circa 1763–1864); iti pay maipatinayon, ti pagsasao nga Adigue ken insasao babaen dagiti Cherkesogai idiay Krasnodar Krai.
Ti Adigue ket tagikua ti sasao nga Amianan laud a Kaukaso. Ti Kabardiano (makunkuna pay a kas ti Daya a Sirkasiana) ket asideg a kabagian daytoy, ken natrattrato daytoy babaen ti dadduma a kas dialekto wenno sanga ti pagsasao a Sirkasiana. Ti Ubihe, Abhasio, ken Abasa ket kasla adayo a kabagian ti Adigue.
Ti pagsasao ket naiyalagad kalpasan ti Rebolusion ti Oktubre idi 1917. Manipud idi 1936, ti Siriliko a sinuratan ket isun ti naus-usar a panagsurat iti Agdigue. Sakbay daytoy, ti alpabeto a naibatay ti Arabiko ket naus-usar idia a naikuyog iti Latin.
- ^ Adigue iti Ethnologue (maika-17 nga ed., 2013)
- ^ Abzakh a dialekto Naiyarkibo 2015-05-18 iti Wayback Machine (iti Pranses)
- ^ Bzhedug a dialekto Naiyarkibo 2015-05-18 iti Wayback Machine (iti Pranses)
- ^ Shapsoug a dialekto Naiyarkibo 2015-05-18 iti Wayback Machine (iti Pranses)