Back Андорра Abkhazian Andorra ACE Андоррэ ADY Andorra Afrikaans Andorra ALS አንዶራ Amharic Andorra AMI Andorra AN Eandorre ANG अंडोरा ANP
| Furstadæmið Andorra | |
| Principat d'Andorra | |
|
|
| Fáni | Skjaldarmerki |
| Kjörorð: Virtus Unita Fortior (latína) Sameinuð dygð er sterkari | |
| Þjóðsöngur: El Gran Carlemany | |
| |
| Höfuðborg | Andorra la Vella |
| Opinbert tungumál | Katalónska |
| Stjórnarfar | Þingbundin konungsstjórn
|
| Samfurstar | Emmanuel Macron Joan Enric Vives i Sicilia |
| Forsætisráðherra | Xavier Espot Zamora |
| Sjálfstæði | |
| • frá Aragón | 8. september 1278 |
| Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
178. sæti 468 km² 0,26 |
| Mannfjöldi • Samtals (2020) • Þéttleiki byggðar |
203. sæti 77.543 180/km² |
| VLF (KMJ) | áætl. 2018 |
| • Samtals | 3,237 millj. dala |
| • Á mann | 42.035 dalir |
| VÞL (2019) |  0.868 (36. sæti)
|
| Gjaldmiðill | Evra |
| Tímabelti | UTC+1 (+2 á sumrin) |
| Þjóðarlén | .ad |
| Landsnúmer | +376 |
Andorra (katalónska: Principat d'Andorra) er landlukt furstadæmi í austurhluta Pýreneafjalla, milli Frakklands og Spánar. Samkvæmt arfsögn var furstadæmið stofnað af Karlamagnúsi, en það var undir stjórn greifa af Urgell til 988 þegar stjórnin fluttist til kaþólska biskupsdæmisins Urgell. Núverandi furstadæmi var stofnað árið 1278. Þjóðhöfðingjar þess eru tveir: Biskupinn af Urgell í Katalóníu og Frakklandsforseti. Höfuðborgin heitir Andorra la Vella og sú höfuðborg Evrópu sem stendur hæst, í 1.023 metra hæð.[1]
Andorra er örríki. Landið er aðeins 468 ferkílómetrar að flatarmáli og er því sjötta minnsta land Evrópu. Íbúar eru um 77.000. Íbúar Andorra eru af katalónskum uppruna.[2] Andorra er jafnframt 16. fámennasta land heims.[3] Katalónska er opinbert tungumál, en spænska, portúgalska og franska eru líka algeng mál.[4][5]
Yfir 10 milljón ferðamenn heimsækja landið árlega.[6] Landið er ekki aðili að Evrópusambandinu en notar evru sem opinberan gjaldmiðil. Andorra hefur átt aðild að Sameinuðu þjóðunum frá 1993.[7] Árið 2013 voru lífslíkur í Andorra þær hæstu í heimi.[8]
- ↑ „Maps, Weather, and Airports for Andorra la Vella, Andorra“. Fallingrain.com. Sótt 26. ágúst 2012.
- ↑ Minahan, James (2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups. Greenwood Publishing Group. bls. 47. ISBN 978-0313309847.
- ↑ Malankar, Nikhil (18. apríl 2017). „Andorra: 10 Unusual Facts About The Tiny European Principality“. Tell Me Nothing. Afrit af upprunalegu geymt þann 7. júní 2017. Sótt 13. júní 2017.
- ↑ „CIA World Factbook entry: Andorra“. Cia.gov. Sótt 26. ágúst 2012.
- ↑ „Background Note: Andorra“. State.gov. Sótt 14. maí 2015.
- ↑ „HOTELERIA I TURISME“. Afrit af upprunalegu geymt þann 12. september 2017. Sótt 14. maí 2015.
- ↑ „United Nations Member States“. Un.org. Sótt 14. maí 2015.
- ↑ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (10 janúar 2015). „Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013“. Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.