Back Jimmy Carter ACE Jimmy Carter Afrikaans Jimmy Carter ALS ጂሚ ካርተር Amharic Jimmy Carter AN Iacobus Carter ANG جيمي كارتر Arabic دجيمي كارتر ARY جيمى كارتر ARZ জিমি কাৰ্টাৰ Assamese
| Jimmy Carter | |
|---|---|
 Carter árið 1977. | |
| Forseti Bandaríkjanna | |
| Í embætti 20. janúar 1977 – 20. janúar 1981 | |
| Varaforseti | Walter Mondale |
| Forveri | Gerald Ford |
| Eftirmaður | Ronald Reagan |
| Fylkisstjóri Georgíu | |
| Í embætti 12. janúar 1971 – 14. janúar 1975 | |
| Vararíkisstjóri | Lester Maddox |
| Forveri | Lester Maddox |
| Eftirmaður | George Busbee |
| Persónulegar upplýsingar | |
| Fæddur | 1. október 1924 Plains, Georgíu, Bandaríkjunum |
| Látinn | 29. desember 2024 (100 ára) Plains, Georgíu, Bandaríkjunum |
| Þjóðerni | Bandarískur |
| Stjórnmálaflokkur | Demókrataflokkurinn |
| Maki | Rosalynn Smith (g. 1946; d. 2023) |
| Börn | 4 |
| Háskóli | Bandaríski flotaskólinn |
| Starf | Bóndi, stjórnmálamaður |
| Verðlaun |  Friðarverðlaun Nóbels (2002) |
| Undirskrift |  |
James Earl „Jimmy“ Carter, Jr. (1. október 1924 – 29. desember 2024) var bandarískur stjórnmálamaður úr Demókrataflokknum. Hann var 39. forseti Bandaríkjanna á árunum 1977-1981 og vann friðarverðlaun Nóbels árið 2002.
Jimmy Carter var kjörinn forseti í kosningunum 1976, þar sem hann sigraði sitjandi forsetann Gerald Ford. Ford hafði áður verið varaforseti en hafði tekið við forsetaembættinu af Richard Nixon sem sagði af sér vegna Watergatemálsins. Carter náði kjöri á forsetastól sem pólitískur utangarðsmaður sem var ósnertur af hneykslismálum sem höfðu sett bletti á síðustu ríkisstjórnir landsins. Þrátt fyrir að koma þannig í Hvíta húsið með ferskum andvara glataði Carter smám saman vinsældum sínum vegna versnandi efnahagsástands í kjölfar olíukreppunnar 1979 og þjóðarauðmýkinga á borð við innrás Sovétmanna í Afganistan og gíslatökuna í Teheran. Þessir erfiðleikar stuðluðu að því að Carter tapaði endurkjöri á móti Ronald Reagan, frambjóðanda Repúblikana, í forsetakosningunum 1980.
Frá því að forsetatíð hans lauk hafði Carter unnið að margvíslegu friðar- og líknarstarfi sem varð til þess að hann vann friðarverðlaun Nóbels árið 2002. Forsetatíð Carters fékk almennt ekki góð eftirmæli en samkvæmt flestum hefur hann hefur bætt ímynd sína verulega og öðlast aukna virðingu með störfum sínum að henni lokinni.
Þann 1. október 2024 varð Jimmy Carter að fyrsta forseta Bandaríkjanna til þess að verða hundrað ára. Hann lést tæpum þremur mánuðum síðar.